STINĖT E JETĖS
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Faqja 1 e 3 1, 2, 3  Next

Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:01 am

Rreth autorit dhe veprave tė tij

Autori, i cili shkruan me pseudonimin HARUN JAHJA, ka lindur nė Ankara nė vitin 1956. Pasi mbaroi shkollėn tetėvjeēare dhe tė mesme nė Ankara, ai studioi artet nė universitetin Mimar Sinan tė Stambollit, si dhe filozofi nė Universitetin e Stambollit. Qė nga viti 1980, autori ka publikuar libra tė shumtė nė fusha tė ndryshme, si ato politike, fetare dhe shkencore. Harun Jahja njihet si njė autor qė ka shkruar punime tepėr tė rėndėsishme pėr nxjerrė nė shesh mashtrimet e evolucionistėve, pavlefshmėrinė e pretendimeve tė tyre, si dhe anėt e errėta qė lidhin Darvinizmin me disa ideologji shkatėrrimtare.

Pseudonimi i tij pėrbėhet nga emrat "Harun" (Aron) dhe Jahja (Gjon), pėr tė pėrkujtuar kėta dy profetė qė luftuan kundėr mosbesimit. Vula e Profetit, e cila gjendet nė kapakun e librave tė autorit pėrmban njė kuptim simbolik qė ka lidhje me pėrmbajtjet e tyre. Kjo vulė pėrfaqėson Kuranin, i cili ėshtė libri dhe fjala e fundit e Zotit dhe Profetin, i cili ėshtė profeti i fundit. Nėn udhėheqjen e Kuranit dhe Sunetit, autori ka pėr qėllim tė hedhė poshtė tė gjitha bazat e ideologjive anti-fetare, nė mėnyrė qė tė shuhen tė gjitha kundėrshtimet ndaj fesė.

Tė gjitha kėto punime tė autorit pėrqendrohen rreth njė qėllimi: transmetimi i mesazhit tė Kuranit pėr tė gjithė njerėzit, duke i nxitur ata tė mendojnė rreth temave tė rėndėsishme qė kanė lidhje me besimin, si ekzistenca e Zotit, njėsimi i Tij, bota tjetėr etj., dhe shkatėrrimi i plotė i themeleve tė rrėnuara tė sistemeve ateiste.Harun Jahja gėzon njė reputacion tė madh nė njė gamė mjaft tė gjerė lexuesish qė nga India nė Amerikė,

nga Anglia nė Indonezi, nga Polonia nė Bosnje, nga Spanja nė Brazil. Disa prej librave tė tij janė tė disponueshėm nė Anglisht, Frengjisht, Gjermanisht, Italisht, Portugalisht, Urdu, Arabisht, Shqip, Rusisht, Boshnjakisht dhe Malajo; ata janė mirėpritur nga lexuesit nė tė gjithė botėn.

Tė vlerėsuar nė tė gjithė botėn, kėto punime kanė shėrbyer pėr tė ndihmuar shumė njerėz tė gjejnė rrugėn e besimit apo tė arrijnė njė kuptim mė tė thellė tė besimit tė tyre. Stili i qartė, i lehtė dhe i rrjedhshėm i kėtyre librave u jep atyre disa veēori karakteristike qė mund tė vihen re nga kushdo qė i lexon apo i shqyrton ato. Kėto punime kanė pasur njė ndikim tė shpejtė dhe rezultate tepėr tė kėnaqshme. Ėshtė e pamundur pėr ata persona, qė i lexojnė kėto libra me kujdes dhe mendojnė rreth tyre seriozisht qė tė vazhdojnė tė mbrojnė filozofinė materialiste, ateizmin apo ēfarėdo ideologjie apo filozofie shkatėrrimtare. Edhe nėse ata vazhdojnė mbrojtjen, kjo tregon se ata bazohen nė sentimentalizmin e tyre, pasi kėto libra i hedhin poshtė kėto ideologji qė nga themelet. Sot ėshtė bėrė e mundur qė tė gjitha lėvizjet bashkėkohore jobesimtare tė pėsojnė njė disfatė ideologjike, nė saj tė koleksionit tė librave tė shkruar nga Harun Jahja.

S’ka dyshim se kėto veēori e kanė origjinėn nga urtėsia dhe udhėzimi i Kuranit. Autori sigurisht qė nuk ndihet krenar pėr veten e tij; ai synon qė tė jetė njė mjet qė ndihmon tė tjerėt pėr tė gjetur rrugėn e drejtė tė Zotit. Pėr mė tepėr, ai nuk merr asnjė pėrfitim material nga librat e tij. Edhe ata qė pėrgatisin kėto libra nuk marrin asnjė pėrfitim material. Ata duan vetėm tė fitojnė kėnaqėsinė e Zotit.

Duke pasur parasysh kėto fakte, ata qė inkurajojnė njerėzit qė tė lexojnė kėto libra, tė cilėt hapin sytė e zemrės dhe ndihmojnė tė tjerėt tė bėhen adhurues tė devotshėm tė Zotit, bėjnė njė shėrbim tė paēmueshėm pėr fenė.
Nga ana tjetėr, do tė ishte humbje kohe dhe energjie pėrhapja e atyre librave qė krijojnė konfuzion nė
mendjet e njerėzve dhe nuk kanė ndonjė ndikim tė efektshėm nė largimin e dyshimeve dhe dilemave nga zemra
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:02 am

e tyre, siē e ka vėrtetuar dhe eksperienca shumėvjeēare. Ėshtė mė se natyrshme qė libra tė tillė qė janė shkruar mė tepėr pėr tė theksuar forcėn letrare tė autorit tė tyre, sesa pėr tė fituar kėnaqėsinė e Zotit, nuk mund tė kenė kurrė njė efekt pozitiv. Ata qė dyshojnė nė kėtė, mund tė shohin se qėllimi i vetėm i librave tė Harun Jahjas ėshtė triumfi ndaj mosbesimit dhe pėrhapja e vlerave morale tė Kuranit.

Nuk duhet tė harrojmė njė pikė shumė tė rėndėsishme: Shkaku kryesor i vazhdimit tė problemeve dhe konflikteve qė pėrballojnė muslimanėt sot ėshtė ndikimi ideologjik i mosbesimit. Tė gjitha kėto do tė marrin fund kur tė arrihet disfata ideologjike e mosbesimit dhe tė sigurohemi qė ēdo njeri i njeh mrekullitė e krijimit dhe moralin kuranor, nė mėnyrė qė tė gjithė njerėzit tė jetojnė me frymėn e tyre. Duke marrė nė konsideratė gjendjen e botės sot, e cila i ēon njerėzit nė njė humnerė tė thellė dhune, korrupsioni dhe konfliktesh, ėshtė e qartė qė ky shėrbim duhet tė jetė i diponueshėm sa mė shpejt dhe sa mė efektivisht qė tė jetė e mundur. Pėrndryshe, mund tė jetė shumė vonė.

Ne shpresojmė qė me Vullnetin e Zotit, librat e Harun Jahjas do tė luajnė kėtė rol tepėr tė rėndėsishėm nė shekullin XXI dhe do tė ndihmojnė njerėzit tė fitojnė paqen, bekimin, drejtėsinė dhe lumturinė e premtuar nė Kuran
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:02 am

Hyrje:
Shkaktarėt e vuajtjeve nė shekullin XX
Shekulli i njėzetė, tė cilin sapo e kemi lėnė pas, ishte shekull luftrash e konfliktesh, qė ēuan nė katastrofa,

dhimbje, masakra, varfėri e shkatėrrime tė pallogaritshme. Miliona njerėz u vranė, u masakruan, u braktisėn e u lanė nė kthetrat e urisė e tė vdekjes, nė mėshirė tė fatit, pa shtėpi a njė vend ku tė fusnin kokėn, pa mbrojtje apo mbėshtetje. Tė gjitha kėto: nė emėr tė disa ideologjive tė gabuara. Pothuajse tė gjitha vuajtjet dhe katastrofat mbajnė vulėn e tiranėve dhe diktatorėve: Stalin, Lenin, Trock, Mao Ce Dun, Pol Pot, Hitler, Musolin, Franko… Disa prej kėtyre diktatorėve i bashkonte njė ideologji, ndėrsa disa tė tjerė ishin armiq pėr vdekje. Pėr arsyen e thjeshtė se ideologjitė e tyre binin nė kundėrshtim me njėra-tjetrėn, ata e zhytėn shoqėrinė njerėzore nė konflikte, nxitėn vėllavratjen, i futėn njerėzit nė luftė me njėri-tjetrin, i bėnė tė hedhin bomba, tė djegin shtėpi, tė dalin nė demonstrata tė pakontrolluara, tė rrihnin pa mėshirė tė rinjtė, tė vjetrit, gratė, burrat e fėmijėt, tė pushkatonin tė pafajshmit… Ishin aq mizorė sa ia vinin armėn nė kokė dikujt dhe, duke e parė nė sy, e vrisnin e mė pas ia shkelnin trupin me kėmbė, vetėm e vetėm se ai pėrkrahte njė ide tjetėr.

Kjo ėshtė njė pėrmbledhje e shkurtėr e tmerreve tė shekullit XX qė sapo e kemi lėnė pas: njerėz qė mbėshtetnin ide tė papajtueshme e qė e mbytėn njerėzimin nė dhembje e gjak pėr tė mbėshtetur kėto ideologji. Fashizmi dhe komunizmi zėnė vendin e parė nė listėn e ideologjive qė i bėnė njerėzit tė vuajnė ato ditė tė zeza. Kėto ideologji konsiderohen armike tė pėrbetuara tė njėra-tjetrės, por e vėrteta ėshtė se ato ushqeheshin nga njė burim i vetėm. Falė tij, ato ishin nė gjendje tė bėnin pėr vete njė pjesė tė madhe tė shoqėrive ku u shfaqėn. Ky burim s’e ka tėrhequr kurrė vėmendjen e opininit publik, por ka qėndruar gjithmonė nė prapaskenė dhe u ka treguar pėrherė njerėzve fytyrėn e tij, nė dukje, tė pafajshme. Ky burim ėshtė filozofia materialiste dhe "pėrshtatja nė natyrė e saj", e cila njihet me emrinDA RVI NIZEM.

Darvinizmi u shfaq nė shekullin XIX si pėrforcim i njė miti, qė i kishte rrėnjėt nga samerianėt dhe grekėt e lashtė, prej biologut amator Ēarls Darvin. Qė prej asaj kohe, Darvinizmi ka pėrbėrė idenė themelore tė gjitha ideologjive qė i kanė shkaktuar kaq shumė fatkeqėsi njerėzimit. Nėn njė maskė tė ashtuquajtur shkencore, ai bėri tė mundur qė kėto ideologji dhe masat praktike tė marra nga mbėshtetėsit e tyre tė fitojnė njė ligjshmėri tė rreme. Me anė tė kėsaj ligjshmėrie tė rreme, teoria e evolucionit shumė shpejt u nda nga shkencat e biologjisė apo paleontologjisė dhe filloi tė futej nė fusha tė tjera, si historia, politika, jeta shoqėrore etj. Meqė disa prej pretendimeve tė Darvinizmit mbėshtesnin njė sėrė rrymash, qė filluan tė formohen nė shekullin XIX, ai fitoi mbėshtetjen e gjerė tė ndjekėsve tė kėtyre rrymave. Nė mėnyrė tė veēantė, njerėzit filluan tė formonin idenė se ekziston "njė luftė pėr mbijetesė" mes qenieve tė gjalla nė natyrė dhe, si rrjedhim, ideja se "i forti mbijeton dhe tė tjerėt humbin e shkojnė drejt zhdukjes" filloi tė pėrdorej edhe pėr mendimin dhe sjelljen njerėzore. Kur pretendimi i Darvinizmit, se natyra ėshtė njė vend pėrleshjesh e konfliktesh, nisi tė vlejė edhe pėr qeniet njerėzore, trilli i Hitlerit pėr tė krijuar njė racė superiore, pretendimi i Marksit se "historia e njerėzimit ėshtė historia e luftės sė klasave", ideja kapitaliste qė "i forti bėhet mė i fortė nė kurriz tė mė tė dobtit", kolonizimi i vendeve tė botės sė tretė nga vendet imperialiste dhe trajtimi i tyre nė mėnyrė ēnjerėzore, bashkė me faktin qė njerėzit me ngjyrė ende pėrballen me sulme e diskriminime racore, qė tė gjitha kėto gjetėn njėfarė justifikimi.
Pavarėsisht se edhe vetė ėshtė evolucionist, Robert Rait (Robert Wright), autor i librit "The Moral
Animal", i pėrmbledh katastrofat qė i ka sjellė historisė sė njerėzimit teoria e evolucionit nė kėtė mėnyrė:
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:03 am

Teoria evolucioniste, nė fund tė fundit, ka njė histori tė gjatė e mjaft tė ndyrė nė zbatimin praktik tė saj nė
ēėshtjet njerėzore. Pasi u pėrzie me filozofinė politike nė mbarim tė shekullit XIX, pėr tė formuar
ideologjinė e njohur si "Darvinizmi Social", ajo u shndėrrua nė lodėr nė duart e racistėve, fashistėve dhe
kapitalistėve mė tė pashpirt.1

Siē do tė shikojmė nė kėtė libėr, Darvinizmi nuk ėshtė thjesht njė teori qė tenton tė shpjegojė prejardhjen e jetės e qė nuk del jashtė fushės sė njohurive shkencore. Darvinizmi ėshtė njė dogmė qė mbrohet ende me kryeneēėsi nga mbėshtetės tė ideologjive tė caktuara, megjithėse ėshtė krejt e pavlefshme nga pikėpamja shkencore. Nė ditėt tona, shumė shkencėtarė, politikanė dhe ideologė, pavarėsisht nėse janė apo jo tė vetėdijshėm pėr fytyrėn e vėrtetė e tė ligė tė Darvinizmit, i ofrojnė mbėshtetjen e tyre kėsaj dogme. Nėse njerėzimi do tė kuptojė mungesėn e bazės shkencore tė kėsaj teorie, qė shėrben si burim frymėzimi pėr diktatorė mizorė dhe rryma mendimi tė pamėshirshme dhe egocentrike, kjo do shėnojė fundin e kėtyre ideologjive tė dėmshme. Tė ligėt nuk do tė jenė nė gjendje tė vetėmbrohen duke thėnė: "Ky ėshtė ligj i natyrės". Ata nuk do tė kenė mė mbėshtetje tė ashtuquajtur shkencore pėr botėkuptimin e tyre egoist. Kur tė pėrmbyset ideja e Darvinizmit, rrėnja e ideologjive tė dėmshme, vetėm njė e vėrtetė do tė mbetet: Tė gjitha qeniet njerėzore dhe vetė universi janė krijuar prej Zotit. Njerėzit qė do tė kuptojnė kėtė, do tė kuptojnė, gjithashtu, se e vetmja e vėrtetė gjendet nė librin e shenjtė qė Ai na ka zbritur neve. Kur shumica e njerėzve ta kuptojnė kėtė tė vėrtetė, vendin e dhimbjes, shqetėsimeve, padrejtėsive dhe varfėrisė nė botė do ta zėrė, ndershmėria, mirėqenia, shėndeti dhe begatia. Pėr tė arritur kėtė, ēdo ide e gabuar dhe e dėmshme pėr njerėzimin duhet tė mposhtet e tė lihet tė kalbet nga ideja e shenjtė qė do tė sjellė mirėsi pėr njerėzit.

Qėllimi i kėtij libri ėshtė t’u tregohet atyre qė e mbrojnė Darvinizmin pa e njohur anėn e tij tė errėt, se ēfarė janė duke mbėshtetur nė tė vėrtetė dhe, nė tė njėjtėn kohė, t’u sqarohet se ēfarė pėrgjegjėsie mbajnė, nėqoftėse pretendojnė se nuk e shohin realitetin e vėrtetė tė tij. Njė tjetėr qėllim ėshtė qė tė paralajmėrohen edhe ata qė nuk e besojnė Darvinizmin, por nuk e konsiderojnė si njė rrezik qė i kanoset njerėzimit.
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:03 am

PJESA E PARE
Njė histori e shkurtėr e Darvinizmit
Para se t’u kthehemi vuajtjeve dhe fatkeqėsive qė i ka sjellė botės Darvinizmi, po i hedhim njė vėshtrim

tė shpejtė historisė sė tij. Shumė njerėz besojnė se teoria e evolucionit, e paraqitur pėr herė tė parė nga Ēarls Darvini, ėshtė teori e mbėshtetur nė prova tė forta shkencore, vėzhgime e eksperimente. Por, meqė themeluesi i vėrtetė i teorisė sė evolucionit nuk ėshtė Darvini, burimi i teorisė nuk pėrbėn provė shkencore. Dikur nė Mesopotami, kur sundonin fetė pagane, bestytnitė dhe mitet rreth zanafillės sė jetės dhe universit ishin tė shumta: njėra prej tyre ishte besimi "evolucion". Sipas epositEnuma-Elish, qė i pėrket periudhės sė samerianėve, kishte ndodhur njė pėrmbytje e furishme dhe nga kjo lindėn, papritur, perėnditė e quajturaLahmu dheLahamu. Sipas bestytnive, kėto perėndi nė fillim krijuan vetveten e mė vonė, pasi u bėnė universale, krijuan substanca dhe krijesa tė tjera tė gjalla. Me fjalė tė tjera, sipas mitit samerian, jeta evoluoi dhe u zhvillua nga kaosi ujor i pajetė.

Siē shihet, ky besim tregon njė pėrputhje tė madhe me pretendimin e teorisė sė evolucionit se "gjallesat u krijuan dhe evoluan nga jo-gjallesat". Nga kjo kuptojmė se ideja e evolucionit nuk e ka origjinėn nga Darvini, por nga paganėt samerianė. Mė vonė, miti i evolucionit, gjeti mė shumė hapėsirė pėr t’u shtrirė nė njė qytetėrim tjetėr pagan, Greqinė e Lashtė. Filozofėt e lashtė materialistė grekė e konsideronin materien si tė vetmen gjė qė ekzistonte. Ata iu kthyen mitit tė evolucionit, trashėgim i samerianėve, pėr tė shpjeguar se si lindėn gjallesat. Nė kėtė mėnyrė, filozofia materialiste dhe miti i evolucionit u bashkuan nė Greqinė e Lashtė. Qė andej kėto iu pėrcollėn kulturės sė Romė

Kėto dy koncepte, qė e kanė prejardhjen nga kulturat pagane, u shfaqėn nė botėn moderne nė shekullin XIX. Disa mendimtarėve evropianė qė studionin burimet greke tė lashta u hyri nė qejf materializmi. Ajo ēka i bashkonte kėta mendimtarė ishte se ata ishin kundėrshtarė tė fesė.

Nė kėto rrethana, i pari qė trajtoi teorinė e evolucionit nė mėnyrė tė detajuar ishte biologu francez Lamark. Nė teorinė e tij, qė mė vonė do tė dilte e gabuar, Lamarku hodhi idenė qė tė gjitha gjallesat evoluan nga njėra-tjetra nėpėrmjet ndryshimeve tė vogla gjatė gjithė jetės sė tyre. Njė nga ata qė pėrsėritėn pretendimet e Lamarkut, me shumė pak ndryshime, ishte Ēarls Darvini.

Darvini e paraqiti kėtė teori nė librin e tij "Origjina e llojeve", tė cilin e botoi nė Angli, mė 1859. Nė kėtė libėr, miti i evolucionit, qė e kishte origjinėn nė Samerinė e lashtė, u paraqit i detajuar. Ai pretendonte se tė gjitha llojet e gjallesave rrjedhin nga njė paraardhės, i lindur nė ujė rastėsisht dhe se ato kanė evoluar nga njėra- tjetra me ndryshime tė vogla e tė rastėsishme.

Pretendimi i Darvinit nuk u pranua nga tė gjithė shkencėtarėt e asaj kohe. Ekspertėt e fosileve nė veēanti ishin tė vetėdijshėn se pretendimi i Darvinit s’ishte gjė tjetėr veēse pjellė e fantazisė, por pavarėsisht nga kjo, teoria e Darvinit filloi tė fitonte mė shumė mbėshtetje nga qarqe tė ndryshme me kalimin e kohės, sepse Darvini dhe teoria e tij siguruan bazėn shkencore qė u mungonte forcave qė sunduan nė shekullin XX.
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:04 am

Arsyeja e pranimit tė
Darvinizmit ishte ideologjike

Nė kohėn kur Darvini botoi librin "Origjina e llojeve" dhe parashtroi teorinė e tij tė evolucionit, shkenca ishte ende shumė prapa. Pėr shembull, qeliza, qė sot dihet se ka njė ndėrtim mjaft tė ndėrlikuar, shihej vetėm si njė njollė me anė tė mikroskopėve primitivė qė pėrdoreshin nė atė kohė. Pėr kėtė arsye, Darvini nuk e pati problem qė tė pretendonte se jeta u krijua rastėsisht nga lėnda e pajetė.

Nė tė njėjtėn mėnyrė, sasia e pamjaftueshme e fosileve tė zbulura nė atė kohė, bėri tė mundur qė tė pretendohej se gjallesat ishin krijuar prej njėra-tjetrės me ndryshime shumė tė vogla. Kurse sot, ėshtė e sigurtė qė fosilet e gjetura, siē e shpjeguam mė sipėr, nuk ofrojnė asnjė lloj prove pėr tė mbėshtetur pretendimin e Darvinit se gjallesat u krijuan duke u zhvilluar nga njėra-tjetra. Deri pak kohė mė parė, evolucionistėt e kapėrcenin dilemėn qė u dilte pėrpara duke thėnė: "Do tė gjendet prova njė ditė, nė tė ardhmen." Por tani ata nuk janė mė nė gjendje tė fshihen pas kėtij shpjegimi. (Shih kapitullin "Shkatėrrimi i Evolucionit", nė fund tė librit. Ndėrsa pėr informacione tė mėtejshme shih librin "Gjunjėzimi i Evolucionit" i tė njėjtit autor, libėr ky i botuar edhe nė gjuhėn shqipe)

Gjithėsesi, lidhja e ngushtė mes darvinistėve dhe teorisė sė evolucionit nuk ndryshoi. Pėrkrahėsit e Darvinit kanė mbėrritur deri nė ditėt tona duke ia lėnė si trashėgim njėri-tjetrit besnikėrinė e tyre ndaj Darvinit pėr 150 vitet e fundit.
Por cila ėshtė arsyeja qė Darvinizmi ka bėrė pėr vete disa qarqe tė caktuara dhe pse i bėhet kaq shumė
propagandė, pavarėsisht nga fakti se mungesa e bazės shkencore tani ėshtė mė se e dukshme?

Tipari mė pėrcaktues i teorisė sė Darvinit ėshtė mohimi i ekzistencės sė njė Krijuesi. Sipas teorisė sė evolucionit, jeta krijoi vetveten, rastėsisht, nga lėndė inorganike. Ky pretendim i Darvinit siguroi njė mbėshtetje tė rreme shkencore pėr tė gjitha filozofitė ateiste, duke filluar nga filozofia materialiste. Kjo pėr arsyen e thjeshtė se deri nė shekullin XIX pjesa mė e madhe e njerėzve tė shkencės e shihnin shkencėn si metodė mėsimi dhe zbulimi tė asaj qė Zoti kishte krijuar. Pėr shkak tė pėrhapjes sė gjerė tė kėtij besimi, filozofitė ateiste dhe materialiste nuk ishin nė gjendje tė gjenin terren pėr t’u zhvilluar, por, duke mohuar ekzistencėn e njė krijuesi e duke krijuar njė mbėshtetje imagjinare pėr besimet ateiste dhe materialiste, teoria e evolucionit ishte njė mundėsi e mrekullueshme pėr to. Ishte kjo arsyeja qė ato gjetėn veten tek Darvinizmi dhe e pėrshtatėn teorinė me ideologjitė e tyre.

Pėrveē mohimit tė ekzistencės sė Zotit, prej Darvinizmit doli edhe njė pretendim tjetėr pėr tė mbėshtetur ideologjitė materialiste tė shekullit XIX: "Zhvillimi i gjallesave lidhet me luftėn e tyre pėr mbijetesė nė natyrė. Kėtė luftė e fiton mė i forti. I dobti ėshtė i destinuar tė humbasė e tė shkojė drejt zhdukjes." Bashkėpunimi i Darvinizmit me ideologjitė qė kanė sjellė vuajtje dhe fatkeqėsi nė botė duket qartė nė kėtė pikė.
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:06 am

Darvinizmi Social: pėrshtatja
e ligjit tė xhunglės nė sjelljen njerėzore
Njė nga pretendimet kryesore tė teorisė sė evolucionit ėshtė bazimi i zhvillimit tė gjallesave nė "luftėn pėr
mbijetesė" nė natyrė. Sipas Darvinit, nė natyrė bėhet njė luftė e pamėshirshme pėr mbijetesė, njė konflikt
pashuar nė jetė tė jetėve. I forti gjithmonė e mposht tė dobtin dhe kjo bėn tė mundur zhvillimin. Nėntitulli i
librit "Origjina e llojeve" e pėrmblidhte kėtė pikėpamje: "Origjina e qenieve tė gjalla nėpėrmjet seleksionimit
natyror ose ruajtjes sė racave tė favorizuara nė luftėn pėr mbijetesė". Burimi i frymėzimit tė Darvinit nė lidhje

me kėtė ēėshtje ishte libri i ekonomistit anglez Tomas Malthus, "Esé mbi parimin e popullsisė". Ky libėr tregonte se njė e ardhme e zymtė e priste njerėzimin. Malthusi kishte llogaritur se po tė mos ndėrhyhej, popullsia njerėzore do tė shtohej me njė shpejtėsi tė llahtarshme. Shifrat do tė dyfishoheshin ēdo 25 vjet, por burimet ushqimore nuk do shtoheshin kurrėsesi nė tė njėjtėn masė. Po tė ndodhte kjo, njerėzimi do tė gjendej pėrpara rrezikut tė pėrhershėm tė urisė. Forcat qė do ta mbanin popullsinė nėn kontroll ishin fatkeqėsitė si luftrat, zia e bukės, sėmundjet etj. Shkurt, qė tė jetonin disa njerėz duhej tė vdisnin disa tė tjerė. Ekzistencė do tė thoshte "luftė e pėrhershme". Darvini pohon se ishte pikėrisht libri i Malthusit qė e bėri tė mendonte pėr luftėn pėr ekzistencė:

Nė tetor, 1838, d.m.th. 15 muaj pasi kisha filluar kėrkimet e mia sistematike, rastisi tė lexoja pėr zbavitje librin e Malthusit mbi popullsinė dhe meqė isha pėrgatitur mirė pėr tė vlerėsuar luftėn pėr ekzistencė qė vazhdon kudo nė saje tė vėzhgimeve tė gjata e tė vazhdueshme tė zakoneve tė kafshėve dhe bimėve, menjėherė mė shkoi nė mendje qė nė kėto rrethana, prirja ėshtė qė llojet e favorizuara do tė ruheshin, kurse ato tė pafavorizuara do tė zhdukeshin. Rezultati i kėsaj do tė ishte formimi i qenieve tė reja. Mė nė fund kisha njė teori me tė cilėn tė punoja.2

Nė shekullin XIX, idetė e Malthusit ishin pėrqafuar nga njė publik i gjerė. Intelektualėt evropianė tė shtresave tė larta i pėrkrahnin idetė e Malthusit. Rėndėsia qė Evropa e shekullit XIX i dha ideve tė Malthusit mbi popullsinė duket qartė nė artikullin "Baza shkencore e programit nazist:Pastrimi i Racės":

Nė fillim tė gjysmės sė parė tė shekullit XIX, kudo nė Evropė, pjesėtarė tė klasave sunduese mblidheshin pėr tė diskutuar tok "problemin e popullsisė" tė sapozbuluar e pėr tė gjetur mėnyra pėr zbatimin e urdhrit malthusian, pėr tė rritur vdekshmėrinė e tė varfėrve: "Nė vend qė t’u rekomandojmė pastėrtinė tė varfėrve, ne duhet tė nxisim zakonet e kundėrta. Nė qytetet tona ne duhet t’i bėjmė rrugėt mė tė ngushta, t’i mbushim shtėpitė me mė shumė njerėz e tė ndjellim kthimin e murtajės. Duhet t’i ndėrtojmė fshatrat tona pranė pellgjeve me ujė tė ndenjur e veēanėrisht tė nxisim popullimin e vendeve moēalore e tė dėmshme pėr shėndetin"... E kėshtu me radhė...3

Si rezultat i kėsaj politike mizore, i forti do tė mundte tė dobtin nė luftėn pėr mbijetesė dhe, nė kėtė mėnyrė, popullsia qė shtohej me ritme tė shpejta do tė arrinte njė ekuilibėr tė pranueshėm. Nė Anglinė e shekullit XIX, programi "Shtypni tė varfrit" u vu nė zbatim me tė vėrtetė. U krijua njė sistem industrial, ku fėmijėt tetė-nėntė vjeēarė detyroheshin tė punonin 16 orė nė ditė nė minierat e qymyrit e ku mijėra vdisnin nga kushtet e kėqija. "Lufta teorike pėr mbijetesė" qė pėr teorinė e Malthusit ishte e domosdoshme, detyroi miliona tė varfėr nė Angli t’i nėnshtroheshin njė jete tė mbushur me vuajtje.

Darvini, nėn ndikimin e Malthusit, e vuri nė zbatim kėtė pikėpamje nė tė gjithė natyrėn dhe propozoi qė kjo luftė, e cila nė fakt ekzistonte, do tė fitohej nga mė i forti e mė i zoti (d.m.th. ai qė pėrshtatej mė mirė). Ky pretendim i Darvinit pėrfshinte tė gjithė botėn bimore, shtazore e njerėzore. Ai gjithashtu theksoi se kjo luftė pėr mbijetesė ishte njė ligj i pėrhershėm e i pandryshueshėm i natyrės. Duke mohuar krijimin, ai po ftonte njerėzit t’i braktisnin besimet e tyre fetare e nė kėtė mėnyrė vinte nė shėnjestėr tė gjitha parimet etike qė mund tė pėrbėnin pengesė pėr mizorinė e kėsaj "lufte pėr mbijetesė". Pėr kėtė arsye, teoria e Darvinit, gjeti mbėshtetjen e parisė sė vendit, qysh nga momenti i parė, nė fillim nė Angli e mė vonė nė tėrė perėndimin. Imperialistė
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:06 am

kapitalistėt dhe materialistėt e tjerė, tė cilėt e mirėpritėn kėtė teori qė ofronte njė justifikim shkencor pėr sistemin politik e shoqėror qė kishin krijuar, nuk vonuan ta pėrqafonin. Brenda njė kohe tė shkurtėr, teoria e evolucionit u kthye nė kriterin kryesor tė vlerėsimit nė ēdo sferė qė ishte me interes pėr shoqėritė njerėzore, nga sociologjia te historia, nga psikologjia te politika.

Nė ēdo sferė, ideja bazė ishte motoja e "luftės pėr mbijetesė" dhe e "mbijetesės sė mė tė fortit" dhe partitė politike, kombet, administratat, firmat tregtare dhe individėt filluan tė jetonin me frymėn e kėtyre motove. Pėr shkak se ideologjitė sunduese nė shoqėri kishin gjetur veten te Darvinizmi, propaganda darviniste nisi tė bėhej nė ēdo fushė, nga arsimi tek arti, nga politika te historia. U bėnė pėrpjekje pėr tė vendosur lidhje mes tė gjitha fushave dhe Darvinizmit e tė hidhej dritė mbi to nga njė pikėpamje darviniste. Si rezultat i kėsaj, edhe pse njerėzit mund tė mos e njihnin Darvinizmin, filluan tė formoheshin prototipa tė shoqėrisė qė jetonin jetėn e parashikuar nga Darvinizmi. Vetė Darvini sugjeroi qė pikėpamjet e tij tė bazuara nė evolucion, tė zbatoheshin te tė kuptuarit etik dhe shkencat shoqėrore. Nė njė letėr drejtuar H. Thiel ai shkruan nė vitin 1869:
Do ta besosh lehtė se sa interes kam tek shoh qė pėr ēėshtjet morale dhe shoqėrore ju pėrdorni
pikėpamje tė njėjta me ato qė kam pėrdorur unė nė lidhje me modifikimin e qenieve tė gjalla. S’mė kishte
shkuar mendja kurrė mė parė se pikėpamjet e mia mund tė shtriheshin nė fusha kaq tė ndryshme e kaq tė
rėndėsishme.4

Me luftėn nė natyrė qė pranohej se ekzistonte edhe nė natyrėn njerėzore, konfliktet nė emėr tė racizmit, fashizmit, komunizmit e imperializmit dhe pėrpjekjet e popujve tė fuqishėm pėr tė shtypur popuj mė tė dobėt kishin veshur tani petkun e shkencės.

Tashmė ishte bėrė e pamundur tė kritikoheshin apo tė pengoheshin ata qė kryenin masakra barbare dhe i nxisnin popujt kundėr njėri-tjetrit, ata qė i pėrbuznin tė tjerėt pėr shkak tė racės sė tyre, ata qė i mbyllnin bizneset e vogla nė emėr tė konkurrencės, apo ata qė refuzonin t’u zgjasnin dorėn pėr ndihmė tė varfėrve. Arsyeja ishte se ata po vepronin nė pėrputhje me njė ligj "shkencor" tė natyrės. Ky shpjegim i ri shkencor u bė i njohur si "Darvinizmi Social".

Njė nga shkencėtarėt mė tė rėndėsishėm evolucionistė tė kohėve tona, paleontologu amerikan Stefėn Xhej Gould (Stephen Jay Gould) e pranon tė vėrtetėn duke shkruar se pas botimit tė librit "Origjina e llojeve" nė vitin 1859, "argumentet e mėvonshme pro skllavėrisė, kolonializmit, dallimeve raciale, luftės sė klasave dhe rolit tė seksit do tė ēanin pėrpara kryesisht nėn flamurin e shkencės".5

Njė pikė kėrkon vėmendje tė veēantė: Tė gjitha periudhat e historisė sė njerėzimit kanė njohur luftra, armiqėsi, mizori, racizėm e konflikte, por asnjėherė nuk ka mungur njė besim hyjnor qė i mėsonte njerėzit se ajo qė po bėnin ishte e gabuar dhe qė i thėrriste nė paqe, drejtėsi e qetėsi. Pėr shkak se njerėzit e njihnin kėtė fe hyjnore, tė paktėn e dinin mirė se ajo qė po bėnin kur pėrdornin dhunėn, ishte e gabuar, por qysh prej shekullit XIX, Darvinizmi tregoi qė lufta pėr pėrfitim dhe padrejtėsi e kishte njė farė justifikimi shkencor dhe sipas tij qė tė gjitha kėto ishin pjesė e natyrės njerėzore. Ai tregoi qė njeriu trashėgonte prirje pėr vepra mizore e agresivitet nga paraardhėsit e tij dhe se, ashtu siē mbijetonte kafsha mė e fortė e mė agresive, tė njėjtat ligje vlenin edhe pėr njeriun. Nėn ndikimin e kėtij arsyetimi, luftrat, vuajtjet dhe masakrat filluan tė shtrihen nė njė pjesė tė madhe tė botės.

Darvinizmi pėrkrahte dhe nxiste tė gjitha ato lėvizje qė sillnin dhimbje, gjak dhe shtypje nė botė. Ai tregoi se ato janė tė arsyeshme dhe tė justifikueshme dhe i mbėshteti tė gjitha zbatimet nė praktikė. Si rezultat i kėsaj mbėshtetjeje pseudoshkencore, tė gjitha kėto ideologji tė rrezikshme u pėrforcuan mė shumė dhe u bėnė
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:07 am

shkas qė shekulli XX tė quhej "epoka e vuajtjeve".

Nė librin e tij "Darvini, Marksi, Vagneri", profesori i historisė, Zhak Barzy (Jacques Barzun), analizon shkaqet shkencore, sociologjike dhe kulturore tė rėnies sė tmerrshme morale nė botėn moderne. Kėto komente nga libri i Barzysė janė mbresėlėnėse po tė nisemi nga ndikimi i Darvinizmit nė botė:

… Nė ēdo vend evropian nga viti 1870 deri 1914 ekzistonte njė parti lufte qė kėrkonte armatime, njė parti individualiste qė kėrkonte konkurrencė tė pamėshirshme, njė parti imperialiste qė kėrkonte tė kishte dorė tė lirė me popujt e prapambetur, njė parti socialiste qė kėrkonte marrjen e pushtetit, si dhe njė parti raciste qė kėrkonte tė bėheshin spastrime tė brendshme kundėr tė huajve - qė tė gjitha, kur thirrjet pėr ndihmė drejtuar lakmisė dhe lavdisė dėshtuan, ose edhe mė parė, thirrėn pėr ndihmė Spenserin dhe Darvinin, d.m.th mishėrimin e shkencės… Raca ishte biologjike, ishte sociologjike, ishte darviniste.6

Nė shekullin XIX, kur Darvini doli me pretendimin se gjallesat nuk ishin krijuar, se ato ishin shfaqur rastėsisht dhe se njeriu kishte njė paraardhės tė pėrbashkėt me kafshėt dhe ishte organizmi mė i zhvilluar si rezultat i rastėsisė, shumica e njerėzve as qė mund ta imagjinonin se cilat do ishin pasojat e kėtij pretendimi, por nė shekullin XX rezultati pėrfundimtar i pretendimit ishte pėrjetuar nė mėnyrė tė tmerrshme. Ata qė e shihnin njeriun si kafshė tė zhvilluar, nuk ngurronin tė shtypnin tė vegjlit, tė gjenin njė mėnyrė pėr tė zhdukur tė sėmurėt e tė dobtit dhe tė kryenin masakra pėr tė hequr qafe racat qė ata i shihnin si tė ndryshme dhe inferiore. E gjitha kjo ndodhte pėr arsye se teoria e tyre, nėn maskėn e shkencės, predikonte se ky ishte "ligji i natyrės". Fatkeqėsitė e Darvinizmi nisėn nė kėtė mėnyrė e u pėrhapėn me shpejtėsi nė tė gjithė botėn. Nė shekullin XIX, deri para se materializmi dhe ateizmi tė fuqizoheshin nėpėrmjet pėrkrahjes sė Darvinizmit, pjesa mė e madhe e njerėzve besonte se Zoti i krijoi tė gjitha gjallesat dhe se njeriu, ndryshe nga qeniet e tjera tė gjalla, zotėronte mendjen qė e dallonte prej tyre. Pavarėsisht nga raca apo populli, njerėzit konsideroheshin si shėrbėtorė tė krijuar prej Zotit. Mungesa e fesė, gjithėsesi, e shkaktuar dhe e pėrforcuar nga Darvinizmi, bėri tė lindin grupe shoqėrore me njė kėndvėshtrim konkurrues dhe tė pamėshirshėm pėr botėn, qė nuk i jepnin kurrfarė rėndėsie moralit dhe qė i shihnin njerėzit si kafshė tė zhvilluara. Njerėzit qė mohonin se kishin ndonjė pėrgjegjėsi para Zotit bėnė tė lindte njė kulturė ku ēdo lloj egoizmi justifikohej. Prej kėsaj kulture lindėn shumė "izma" (fjalėt qė mbarojnė me izėm, p.sh. Darvinizėm, kapitalizėm etj.) dhe secili prej tyre u kthye nė fatkeqėsi, me plot kuptimin e fjalės, pėr njerėzimin. Nė faqet qė vijojnė, do tė shqyrtojmė ideologjitė nė fjalė, lidhjen e ngushtė midis kėtyre ideologjive dhe Darvinizmit, si dhe fatkeqėsitė qė kjo lidhje i shkaktoi njerėzimt.
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:09 am

PJESA E DYTE
Racizmi dhe
kolonializmi i Darvinit
Miku i ngushtė i Darvinit, profesor Adam Sedgwick, ishte njė nga ata qė parashikoi se ēfarė rreziqesh do
tė sillte nė tė ardhmen teoria e evolucionit. Pasi e lexoi dhe e rilexoi librin "Origjina e llojeve", ai deklaroi se
"nėse ky libėr do tė pranohej nė masė tė gjerė, do tė sillte me vete njė brutalitet qė nuk ishte parė kurrė
mė parė.7 Dhe vėrtet, koha tregoi qė Sedgwick kishte pasur tė drejtė. Shekulli XX ka hyrė nė histori si njė
epokė e zezė, nė tė cilėn njerėzit pėrjetuan masakra e spastrime vetėm pėr shkak tė racės apo prejardhjes.
Sigurisht qė ka pasur diskriminim dhe spastrime pėr tė njėjtat shkaqe gjatė gjithė historisė sė njerėzimit
edhe shumė kohė para se tė dilte nė skenė Darvini, por Darvinizmi i dha kėtij diskriminimi njė
respektueshmėri tė rreme shkencore dhe njė ligjshmėri tė pamerituar. [
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:10 am

"Ruajtja e racave tė favorizuara…"
Shumica e darvinistėve tė kohės sonė pretendojnė qė Darvini s’ka qenė kurrė racist, por ata i komentojnė
idetė e Darvinit siē u intereson pėr tė mbrojtur pikėpamjet e tyre. Ata pretendojnė se shprehja "Nga ruajtja e
racave tė favorizuara", e cila gjendet si nėntitull i titullit "Origjina e llojeve" tė librit tė Darvinit, vlen vetėm pėr
kafshėt. Megjithatė, ajo ē’ka harrojnė ata qė shprehin kėtė pretendim janė thėniet e vetė Darvinit pėr racat
njerėzore nė librin e tij.

Sipas pikėpamjeve tė paraqitura nga Darvini nė kėtė libėr, racat njerėzore pėrfaqėsojnė nivele tė ndryshme evoluimi dhe disa raca kanė evoluar e pėrparuar mė shumė se tė tjerat. Disa prej tyre, nė fakt, janė pak a shumė nė tė njėjtin nivel me majmunėt.

Darvini pretendonte se "lufta pėr mbijetesė" ėshtė e vlefshme edhe pėr racat njerėzore. "Racat e favorizuara" dolėn fitimtare nga kjo betejė. Sipas Darvinit, raca e favorizuar ishin tė bardhėt e Evropės. Sa pėr racat aziatike dhe afrikane, ata kishin mbetur mbrapa nė luftėn pėr mbijetesė. Darvini shkonte edhe mė tej: kėto raca shumė shpejt do ta humbisnin pėrfundimisht luftėn mbarėbotėrore pėr mbijetesė e do tė zhdukeshin.

Nė njė tė ardhme jo shumė tė largėt, po ta masim me shekuj, racat e qytetėruara tė njeriut do t’i shfarosin dhe do t’i zėvendėsojnė racat e egra (primitive) kudo nė botė. Nė tė njėjtėn kohė, majmunėt antropomorfė … do tė jenė shfarosur pa dyshim. Hendeku midis njeriut dhe aleatėve tė tij mė tė afėrt do tė zgjerohet, sepse do tė ndajė njeriun e njė stadi edhe mė tė qytetėruar se kaukaziani nga njė majmun i njė niveli tė ulėt sa babuni, nė
vend qė tė jetė si tani mes zezakut apo australianit dhe gorillės.8

Pėrsėri, nė njė pjesė tjetėr tė librit "Origjina e llojeve", Darvini del me pretendimin se ėshtė e domosdoshme qė racat inferiore tė zhduken dhe se s’ėshtė nevoja qė popujt e zhvilluar tė pėrpiqen t’i mbrojnė e t’i mbajnė gjallė ato. Ai e ka krahasuar kėtė situatė me njerėzit qė rrisin kafshė pėr mbarėshtim:
Te njerėzit e egėr, tė dobtit nė trup dhe mendje eliminohen shpejt; kurse ata qė mbijetojnė, nė
pėrgjithėsi, gėzojnė shėndet tė plotė. Ne, njerėzit e qytetėruar, nga ana tjetėr, bėjmė tė pamundurėn tė
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:11 am

kontrollojmė procesin e eliminimit; ne ndėrtojmė spitale pėr tė ēmendurit, memecėt dhe tė sėmurėt, ne vendosim ligje tė kota, ndėrsa mjekėt tanė pėrdorin gjithė zotėsinė qė kanė pėr tė shpėtuar jetėn e ēdonjerit deri nė momentin e fundit. Kemi arsye tė besojmė se vaksinimi ka shpėtuar mijėra, tė cilėt pėr shkak tė organizmit tė dobėt do t’i dorėzoheshin lisė sė dhenve. Si rrjedhim, pjesėtarėt e dobėt tė shoqėrive tė qytetėruara shtojnė llojin e tyre. Ēdokush qė ėshtė marrė me rritjen e kafshėve shtėpiake s’do ta vinte nė dyshim qė kjo do tė jetė mjaft e dėmshme pėr racėn njerėzore.9

Siē e pamė, nė librin e tij "Origjina e llojeve" Darvini i vendoste aborigjenėt (banorėt autentikė tė Australisė) dhe zezakėt nė tė njėjtin nivel me gorillat dhe deklaron se kėto raca do tė zhduken. Sa pėr racat e tjera qė ai i shihte si "inferiore", ai ishte i mendimit se ishte e domosdoshme t’i pengonte tė shumoheshin nė mėnyrė qė tė shkonin drejt shfarosjes. Kėshtu, gjurmėt e racizmit dhe diskriminimit qė i hasim edhe sot e kėsaj dite u miratuan e u justifikuan shkencėrisht nė kėtė mėnyrė nga Darvini.

Ndėrsa detyra qė i kishte rėnė pėr pjesė "njeriut tė qytetėruar", sipas idesė raciste tė Darvinit, ishte qė tė pėrshpejtonte kėtė periudhė evolucioni, siē do ta shohim mė hollėsisht nė faqet qė vijojnė. Nė kėtė situatė nuk kishte kundėrshtime, nga pikėpamja "shkencore", qė me kėto raca, tė cilat gjithėsesi do tė zhdukeshin, tė mbarohej punė sa mė shpejt.

Aspekti racist i Darvinit e tregoi ndikimin e tij nė shumė shkrime e vėzhgime tė tij. Pėr shembull, ai i shprehu hapur paragjykimet e tij raciste, kur pėrshkruante vendasit e Tokės sė Zjarrtė (Tierra del Fuego), tė cilėt i pa gjatė njė udhėtimi tė gjatė qė nisi nė vitin 1871. Ai i pėrshkroi vendasit si krijesa "krejt lakuriqe, tė llangosura me bojra, qė hanė ēfarė tė gjejnė tamam si kafshėt e egra, tė pakontrolluara, mizore ndaj tė gjithė atyre qė s’bėnin pjesė nė fisin e tyre, qė gjenin kėnaqėsi kur torturonin armiqtė, qė ofronin kurbane tė pėrgjakshme, qė vrisnin fėmijėt e tyre, qė keqtrajtonin gratė, qė ishin tė mbushur me bestytni tė kota..." Kurse studiuesi W. P. Snou, qė i kishte pėrshkuar tė njėjtat vise 10 vjet mė parė, paraqet njė panoramė krejt tė ndryshme nga ajo e Darvinit. Sipas Snout, banorėt e Tokės sė Zjarrit ishin "njerėz tė pashėm e tė fortė, ishin shumė tė dhėnė pas fėmijėve tė tyre, disa prej veglave tė tyre tregonin mjeshtėri e origjinalitet, njihnin njė farė tė drejte pėr pronėn, si dhe pranonin autoritetin e disa prej grave mė tė moshuara".10
Siē shihet nga kėta shembuj, Darvini ishte njė racist i vėrtetė. Nė fakt, sipas fjalėve tė autorit tė librit
"Ēfarė ka thėnė nė tė vėrtetė Darvini", Beniamin Farrington, Darvini ka bėrė shumė komente nė lidhje me
"dallimet mė tė mėdha mes njerėzve tė racave tė ndryshme" nė librin e tij "Prejardhja e Njeriut".11

Pėr mė tepėr, mohimi i ekzistencės sė Zotit nga teoria e Darvinit ishte shkaku qė i shtyu njerėzit tė mos besonin se njeriu ėshtė i krijuar prej Zotit dhe se tė gjithė njerėzit janė krijuar tė barabartė. Ky ishte njė nga faktorėt qė fshihej pas shtimit tė racizmit dhe shpejtimit tė pranimit tė tij nė botė. Shkencėtari amerikan Xhejms Ferguson (James Ferguson) shpjegon lidhjen e ngushtė midis mohimit tė krijimit dhe shtimit tė racizmit nė kėtė mėnyrė: Antropologjia e re u shndėrrua shumė shpejt nė sfond teorik midis dy shkollave tė kundėrta filozofike pėr origjinėn e njeriut. Mė e vjetra dhe mė e formuara prej tyre ishte "monogjenizmi", besimi se gjithė njerėzimi, pa marrė parasysh ngjyrėn apo tiparet e tjera, rridhte direkt nga Adami dhe nga akti i vetėm origjinal i krijimit nga Zoti.
Monogjenizmi u shpall nga kisha e u pranua gjerėsisht deri nė shekullin XVIII, kur kundėrshtimi i
autoritetit teologjik filloi tė nxiste teorinė rivale tė "poligjenizmit", (teoria e evolucionit) sipas sė cilės
bashkėsi tė ndryshme racore kishin origjina tė ndryshme.12
Antropologu indian Lalita Vidjarthi shpjegon se si teoria e evolucionit tė Darvinit bėri qė racizmi te
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:12 am

pranohej nga shkencat shoqėrore:
Teoria e tij(Darvini t) pėr mbijetesėn e atij qė pėrshtatet mė mirė u prit krahėhapur prej shkencėtarėve
shoqėrorė tė asaj kohe dhe ata besonin se njerėzimi kishte arritur nivele tė ndryshme evolucioni, duke arritur
kulmin me qytetėrimin e njeriut tė bardhė. Nga gjysma e dytė e shek. XIX, racizmi ishte pranuar si fakt nga
pjesa mė e madhe e shkencėtarėve perėndimorė.13

Pėr sa u pėrket darvinistėve qė erdhėn pas Darvinit, ata nisėn njė luftė tė madhe pėr tė vėrtetuar pikėpamjet e tij raciste. Nė emėr tė asaj qė po bėnin, ata nuk kishin skrupuj kur vinte puna te mospėrputhjet dhe tė pavėrtetat e shumta shkencore. Ata mendonin se po t’i vėrtetonin ato, do tė provonin shkencėrisht superioritetin e tyre dhe "tė drejtėn" pėr tė shtypur, kolonizuar e, po tė ishte nevoja, edhe shfarosur racat e tjera.

Nė kapitullin e tretė tė librit tė tij "The Mismeasure of Man", Stefėn Jej Gould (Stephen Jay Gould) vuri nė dukje se disa antropologė nuk i kanė kursyer edhe falsifikimet pėr tė vėrtetuar "superioritetin" e racės sė bardhė. Sipas Gould, metodat qė ata pėrdorėn mė shumė ishte falsifikimi i pėrmasave tė trurit tė kafkave tė fosilizuara qė gjenin. Ai pėrmend nė librin e tij se, duke menduar qė madhėsia e trurit kishte tė bėnte me inteligjencėn, shumė antropologė e zmadhuan qėllimisht madhėsinė e kafkave kaukaziane (tė bardhėt) dhe e zvogėluan madhėsinė e kafkave tė zezakėve dhe indianėve.14
Nė librin e tij "Ever Since Darvin", Gould shpjegon pretendimet e pabesueshme qė morėn pėrsipėr
darvinistėt pėr tė demonstruar se disa raca ishin inferiore.

Haeckel dhe kolegėt e tij pėrdorėn teorinė e pėrsėritjes pėr tė vėrtetuar superioritetin racor tė tė bardhėve tė Evropės Veriore. Ata rrėmuan fakte nga anatomia dhe sjellja njerėzore, duke shfrytėzuar ēfarė tė gjenin nga trutė deri te kėrthiza. Herbert Spenser ka shkruar se "tiparet intelektuale tė tė paqytetėruarve janė tipare qė hasen te fėmijėt e tė qytetėruarve". Karl Vogt e theksoi kėtė edhe mė shumė nė vitin 1864: "Zezaku i rritur, pėr sa u pėrket aftėsive tė tij intelektuale, ka natyrėn e fėmijės… Disa fise kanė themeluar shtete, qė kanė njė organizim tė veēantė, por, pėr sa i pėrket pjesės tjetėr qė mbetet, mund tė themi pa frikė se e gjithė raca, nuk ka kryer ndonjė gjė qė t’i shėrbejė pėrparimit tė njerėzimit apo qė t’ia vlejė tė ruhet, as nė tė shkuarėn e as nė tė tashmen.15
Edhe anatomisti francez, mjeku Etienne Serres mbronte idenė se meshkujt zezakė janė primitivė, sepse
kėrthiza e tyre ndodhej mė poshtė se te tė tjerėt.
Bashkėkohėsi i Darvinit, evolucionisti Havelock Ellis, mbėshteste dallimin midis racave superiore dhe
inferiore me njė shpjegim tė ashtuquajtur "shkencor", duke thėnė:

Fėmijėt e shumė racave afrikane ėshtė e vėshtirė, pėr tė mos thėnė e pamundur, tė jenė mė pak inteligjentė se fėmijėt evropianė, por ndėrkohė qė afrikani bėhet budalla e i trashė kur rritet dhe e gjithė jeta e tij shoqėrore bie nė njė gjendje rutine tė pandryshueshme, evropiani nuk e humbet gjallėrinė e fėmijėrisė.16

Antropologu darvinist francez Vacher de Lapouge sugjeroi nė veprėn e tij tė titulluar "Race et Milin Social Essais d’Anthroposociologie" (Paris 1909) se klasat jo tė bardha ishin pasardhėset e njerėzve tė egėr qė nuk kishin mėsuar tė bėheshin tė qytetėruar, ose thėne ndryshe, ishin pėrfaqėsuesit e degjeneruar tė klasave me gjak tė pėrzier. Ai nxori disa rezultate duke matur kafkat nga shtresat e larta e tė ulta tė Parisit nė varreza. Sipas rezultateve tė tij, nė varėsi tė kafkave, disa njerėz ishin tė prirur pėr tė qenė tė pasur, me besim te vetja dhe tė lirė, kurse tė tjerėt konservatorė, tė kėnaqur me pak e tė pajisur me tė gjitha cilėsitė e njė shėrbėtori tė mirė. Shtresat ishin produkt i pėrzgjedhjes shoqėrore, shtresat e larta tė shoqėrisė shkonin me racat superiore, pasuria ishte nė raport me pėrmasėn e kafkės. Lapouge mė vonė bėri njė parashikim: "Kam mendimin se nė vitet qė do
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:13 am

tė vijnė njerėzit do tė vrasin njėri-tjetrin, sepse kokat e tyre janė tė rrumbullakėta ose me majė."17 Ky parashikim doli i vėrtetė, siē do ta shohim hollėsisht nė faqet e tjera tė kėtij libri, dhe shekulli XX ka parė shumė masakra tė kryera pėr arsye racizmi…!

Por nuk ishin vetėm antropologėt. Edhe entomologėt (studiuesit e insekteve) hipėn nė makinėn raciste qė Darvinizmi kishte vėnė nė lėvizje me pretendime tė pabesueshme. Pėr shembull, nė vitin 1861, njė entomolog anglez, pasi mblodhi morra qė jetonin nė trupat e njerėzve nė vende tė ndryshme tė botės, arriti nė pėrfundimin, se morrat e njė race nuk mund tė jetonin nė trupat e njė race tjetėr, gjė qė po tė shihet nga niveli i sotėm shkencor, ėshtė diēka tepėr qesharake.18 Kur edhe njerėzit me status shkencėtari bėnin deklarata tė tilla, nuk ishte pėr t’u habitur qė disa racistė dogmatikė pėrdornin sllogane absurde si: "Edhe morrat e zezakėve janė zezakė."

Shkurtimisht, aspekti racist i teorisė sė Darvinit gjeti terren pjellor nė gjysmėn e dytė tė shekullit XIX. Kjo ndodhi pėr arsye se nė atė kohė "njeriu i bardhė" evropian ishte nė pritje tė njė teorie tė tillė pėr tė justifikuar krimet e veta.
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:13 am

Kolonializmi britanik dhe Darvinizmi

Vendi qė ka pėrfituar mė shumė nga pikėpamjet raciste tė Darvinit ishte toka e vetė Darvinit, Britania. Nė vitet kur Darvini nxori teorinė e tij, Britania e Madhe ishte nė pozitėn e themelueses sė perandorisė koloniale numėr njė nė botė. Tė gjitha burimet natyrore tė njė zone qė shtrihej nga India deri nė Amerikėn Latine shfrytėzoheshin prej Perandorisė Britanike. "Njeriu i bardhė" po e plaēkiste botėn pėr interesat e veta.

Por sigurisht, duke filluar qė nga Britania e Madhe, asnjė vend kolonizues nuk donte tė shihej si "plaēkitės" e tė hynte nė histori si i tillė. Pėr kėtė arsye, ata kėrkonin njė shpjegim pėr tė justifikuar atė qė po bėnin. Njė shpjegim i tillė mund tė ishte pėrshkrimi i popujve tė kolonizuar si "popuj primitivė" ose "qenie tė gjalla shtazore". Nė kėtė mėnyrė, ata qė ishin masakruar dhe i ishin nėnshtruar njė trajtimi ēnjerėzor, do tė mund tė shiheshin jo si qenie njerėzore, por si krijesa gjysmėnjeri-gjysmėkafshė dhe atėherė keqtrajtimi i tyre nuk do tė konsiderohej krim.

Nė fakt, ky hulumtim nuk ishte i ri: pėrhapja e parė e kolonializmit nė botė shkon deri nė shekullin XV dhe XVI. Pretendimet se disa raca kishin tipare kafshėsh u paraqitėn pėr herė tė parė nga Kristofor Kolombi nė udhėtimin e tij nė Amerikė. Sipas kėtyre pretendimeve, amerikanėt vendas (indianėt e Amerikės) nuk ishin qenie njerėzore, por njė specie kafshe e zhvilluar. Pėr kėtė arsye, ata mund tė viheshin nė shėrbim tė kolonizatorėve spanjollė.
Pavarėsisht se nė filmat rreth zbulimit tė Amerikės, Kolombi pėrshkruhet sikur ka mbajtur qėndrim
human e tė ngrohtė me vendasit, e vėrteta ėshtė se Kolombi nuk i konsideronte vendasit qenie njerėzore.19

Kristofor Kolombi ishte i pari qė ndezi njė masakėr tė madhe. Ai krijoi kolonitė spanjolle nė vendet qė zbuloi, skllavėroi vendasit dhe ishte pėrgjegjės pėr fillimin e tregtisė sė skllevėrve. "Pushtuesit" spanjollė e panė politikėn e shtypjes dhe shfrytėzimit qė ndoqi Kolombi dhe e vazhduan atė mė tej. Masakrat e kryera arritėn pėrmasa tė pabesueshme. Pėr shembull, popullsia e njė ishulli numėronte 200.000 banorė kur mbėrriti pėr herė tė parė Kolombi; 20 vjet mė vonė kishin mbetur vetėm 50.000, ndėrsa nė vitin 1540 vetėm njė mijė njerėz. Kur mė i famshmi i pushtuesve spanjollė, Kortes, shkeli pėr herė tė parė nė Meksikė nė shkurt 1519, e gjithė
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:14 am

popullsia vendase numėronte rreth 25 milionė, por nė vitin 1605 kjo shifėr kishte rėnė nė 1 milion. Nė ishullin e Hispaniolės, popullsia, qė kishte qenė 7-8 milionė nė 1492, ra nė 4 milionė nė vitin 1496 dhe nė vetėm 125 vetė nė vitin 1570. Sipas shifrave tė historianėve, nė mė pak se njė shekull pasi Kolombi shkeli pėr herė tė parė nė kontinent, 95 milionė vendas u masakruan prej kolonizatorėve. Kur Kolombi zbuloi Amerikėn, 30 milionė vendas popullonin kontinentin. Si rezultat i masakrave qė nga ajo kohė e deri tani, kanė mbetur mė pak se 2 milionė vendas.
Arsyeja qė kėto masakra arritėn pėrmasa tė tilla tė pamėshirshme ishte fakti qė popullsia indigjene nuk
konsiderohej qenie njerėzore por kafshė.

Por kėto pretendime tė kolonizatorėve nuk fituan shumė pėrkrahės. Nė atė kohė nė Evropė, fakti qė tė gjithė njerėzit janė krijuar tė barabartė nga Zoti dhe se tė gjithė rrjedhin nga njė paraardhės, Adami, ishte pranuar kaq gjerėsisht, saqė Kisha Katolike nė veēanti mbajti qėndrim kundėr kėtyre pushtimeve plaēkitėse. Njė nga shembujt mė tė njohur pėr kėtė ėshtė pėrgjigja e dhėnė nga ipeshkvi i Kiapas, Bartolome de las Kasas, i cili mbėrriti nė Botėn e Re sė bashku me Kolombin dhe deklaroi se vendasit ishin "qenie njerėzore", si pėrgjigje ndaj pretendimit tė kolonizatorėve qė vendasit ishin "njė lloj kafshe". Papa Pali III mallkoi trajtimin shtazarak tė vendasve nė njė qarkore papale tė vitit 1537 dhe deklaroi se vendasit ishin qenie njerėzore, me aftėsi tė plota pėr besim.20

Por nė shek XIX, situata ndryshoi. Bashkė me pėrhapjen e filozofisė materialiste dhe me largimin e shoqėrive nga feja, e vėrteta qė qeniet njerėzore ishin krijuar nga Zoti filloi tė mohohej. Kjo, ashtu siē u trajtua edhe mė lart, shėnoi nė tė njėjtėn kohė lindjen e racizmit.
Me lindjen e filozofisė materialiste-darviniste nė shekullin XIX, racizmi u fuqizua edhe mė shumė dhe
kjo krijoi njė mbėshtetje tė fuqishme pėr sistemin imperialist tė Evropės.

James Joll, i cili ka punuar pėr vite tė tėra si profesor historie nė universitete tė tilla si Oksfordi, Stenfordi dhe Harvardi, nė librin e tij tė historisė "Evropa qė nga viti 1870", i cili edhe sot e kėsaj dite pėrdoret si tekst shkollor nėpėr universitete, pėrshkruan lidhjen ideologjike midis Darvinizmit, imperializmit dhe racizmit.

Grupet mė tė thella tė ideve qė frymėzonin konceptin e imperializmit ishin ato qė mund tė klasifikohen nė vija tė trasha si "Darvinizmi Social" dhe qė i shihnin marrėdhėniet mes shteteve si luftė tė pėrhershme pėr mbijetesė, nė tė cilėn disa raca konsideroheshin "superiore" ndaj tė tjerave nė njė proces evolutiv, ku mė tė fortit i duhej tė tregonte veten vashdimisht.

Dy librat e Darvinit, "Origjina e llojeve", botuar nė vitin 1859 dhe "Prejardhja e njeriut", qė pasoi nė vitin 1871, ndezėn polemika qė prekėn shumė degė tė mendimit evropian… Idetė e Darvinit dhe tė disa bashkėkohėsve tė tij, si p.sh. filozofi anglez Herbert Spenser, u zbatuan me shpejtėsi pėr ēėshtje qė s’kishin tė bėnin me ato shkencore. Thelbi i Darvinizmit qė dukej mė i zbatueshėm nė zhvillimin e shoqėrisė ishte besimi se mbipopullimi jashtė mundėsive bėnte tė domosdoshme njė luftė tė vazhdueshme pėr mbijetesė, tė cilėn e fitonte mė i forti ose ai qė pėrshtatej mė mirė. Kjo bėri qė disa mendimtarė socialė ta kishin tė lehtė t’i jepnin njė pėrmbajtje morale nocionit tė mė tė fortit (ligjit tė xhunglės), kėshtu qė speciet apo racat qė mbijetonin ishin ato qė kishin tė drejtėn morale pėr kėtė.

Doktrina e seleksionimit natyror mund tė lidhej fare lehtė me njė tjetėr zinxhir mendimi, tė krijuar nga shkrimtari francez, konti Joseph-Arthur Gobineau, i cili botoi njė "Esé mbi pabarazinė e racave njerėzore" nė vitin 1853. Gobienau kėmbėngulte se faktori mė i rėndėsishėm pėr zhvillimin ishte raca. Ato raca qė mbeteshin superiore ishin pikėrisht ato qė e mbanin pastėrtinė e tyre raciale tė paprekur. Prej kėtyre, sipas Gobineau, ishte
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:14 am

raca ariane ajo qė kishte mbijetuar mė mirė. Ishte Houston Stewart Chamberlain qė kontribuoi nė ēuarjen e kėtyre ideve njė stad mė tutje… Vetė Hitleri e admironte autorin Chamberlain, aq sa i bėri njė vizitė nė shtratin e tij tė vdekjes nė vitin 1927.21

Siē u tregua, ekziston njė zinxhir ideologjik qė bėn lidhjen midis Darvinit dhe mendimtarėve racistė, zinxhir ky qė arrin deri te Hitleri. Darvinizmi ėshtė baza ideologjike e imperializmit qė e mbyti botėn nė gjak nė shek. XIX dhe e nazizmit qė bėri tė njėjtėn gjė nė shek. XX.

Edhe Britania e Madhe e kohės sė Viktorias gjeti tė ashtuquajturėn "bazė shkencore" te Darvinizmi. Britania e Madhe nxori pėrfitime tė mėdha nga kolonializmi dhe nuk kishte arsye pse tė mos i shtypte ata qė jetonin nėn kolonializmin e saj. Njė shembull i politikės sė ndyrė tė imperializmit britanik ishin "Luftrat e Opiumit" kundėr Kinės. Britania e Madhe filloi tė sillte kontrabandė nė Kinė opiumin qė e kultivonte nė Indi qysh nga ēereku i parė i shekullit XIX. Kjo tregėti kontrabandė e opiumit u rrit me kalimin e kohės pėr tė zvogėluar defiēitin nė tregėtinė e jashtme britanike. Futja e drogės nė vend ndikoi, gjithashtu, nė dobėsimin e autoritetit tė shtetit kinez mbi territorin e vet. Rrėnimi i shoqėrisė shumė shpejt arriti pėrmasa serioze. Ndalimi i opiumit, qė qeveria kineze u detyrua tė zbatojė pas njė periudhe tė gjatė mėdyshjeje, ēoi nė Luftėn e parė tė Opiumit (1838-1842). S’ka dyshim se kjo luftė e ēoi vendin dalėngadalė drejt falimentimit. Kina u detyrua ta ulė kokėn pėr shkak tė paaftėsisė sė ushtrisė sė saj nė ēdo konfrontim me forcat e huaja dhe tė pranojė kėrkesat e tyre gjithmonė nė rritje. Perėndimorėt dalėngadalė formuan qendra banimi brenda territorit kinez qysh nė vitin 1842. Ata u morėn konēesione tė mėdha kinezėve, morėn me qira fushat e tyre dhe e detyruan vendin tė hapej me botėn e jashtme nė njė mėnyrė qė do t’u sillte mė shumė pėrfitim atyre vetė. Si rezultat i gjithė kėsaj, varfėria nė vend, qeveria e pafuqishme, si dhe humbja e ngadaltė e territorit kinez ēuan nė shumė kryengritje.

Ngjarjet nė Kinė ishin vetėm njė nga pasojat e politikės britanike. Gjatė gjithė shekullit XIX, shtypja dhe pėrmasat e dhimbshme tė imperializmit britanik u pėrjetuan nė vende tė tilla si Afrika e Jugut, India dhe Australia.

Detyra pėr justifikimin e kėtij sistemi shtypės tė Britanisė dhe pėr tė treguar se britanikėt kishin tė drejtė, u takoi sociologėve dhe shkencėtarėve tė ndryshėm britanikė. Ēarls Darvini ishte mė i rėndėsishmi dhe mė efikasi nga tė gjithė. Ishte Darvini ai qė deklaroi se gjatė gjithė evolucionit ka pasur "raca superiore", si "raca e bardhė" dhe se shtypja e tė tjerėve nga tė bardhėt ishte "ligj i natyrės".

Pėr shkak tė justifikimit qė ofroi Darvini pėr racizmin kolonialist, shkencėtari i famshėm, Kenneth J. Hsü, shef i departamentit tė gjeografisė nė Institutin Federal Zviceran tė Teknologjisė, vetė me origjinė kineze, e pėrshkruan Darvinin si "njė shkencėtar xhentėlmen tė epokės viktoriane dhe anėtar i parisė sė njė shoqėrie qė dėrgoi luftanijet e saj pėr tė importuar opium me forcė nė Kinė, gjithēka nė emėr tė konkurrencės, (nė
tregtinė e lirė) dhe mbijetesės sė mė fortit."22
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:15 am

Racizmi dhe Darvinizmi Social nė Amerikė

Darvinizmi Social siguroi mbėshtetje pėr racistėt dhe imperialistėt edhe nė vendet e tjera krahas Britanisė. Kjo ishte arsyeja qė ai u pėrhap shumė shpejt nė mbarė botėn. Nė krye tė atyre qė pajtoheshin me kėtė teori u vu presidenti amerikan Teodor Ruzvelt, i cili ishte pėrkrahėsi dhe zbatuesi kryesor i programit tė spastrim etnik tė amerikanėve vendas nėn emrin "zhvendosje e detyruar". Nė librin "The Winning of the West"
(Fitorja e Perėndimit), ai parashtroi ideologjinė e masakrės, me mendimin se njė luftė raciale deri nė fund me indianėt ishte e pashmangshme.25 Mbėshtetjen mė tė madhe ai e gjente te Darvinizmi, i cili i dha mundėsinė pėr t’i pėrkufizuar vendasit si racė e prapambetur.

Siē e kishte parashikuar Ruzvelti, asnjė nga marrėveshjet me amerikanėt vendas nuk u respektua. Edhe kjo u justifikua me teorinė e "racės sė prapambetur". Nė vitin 1871, kongresi nuk i mori parasysh marrėveshjet e bėra me amerikanėt vendas dhe vendosi t’i degdiste ata nė toka djerrė ku mund tė prisnin veē vdekjen. Nėse anėtarėt e palės tjetėr nuk konsideroheshin qenie njerėzore, atėherė si mund tė kishin vlerė marrėveshjet e bėra me ta..?!
Ruzvelti, gjithashtu, deklaroi se lufta raciale e lartpėrmendur pėrfaqėsonte arritjen kulminante tė
pėrhapjes sė popujve anglishtfolės (anglo-saksonė) nė tė gjithė botėn.26
Njė nga pėrkrahėsit mė tė mėdhenj tė racizmit anglo-sakson, evolucionisti amerikan dhe kleriku
protestant Josiah Strong, pėrdori tė njėjtėn logjikė. Dikur ai shkroi kėto fjalė:

Atėherė bota do tė hyjė nė njė stad tjetėr tė historisė sė saj, nė konkurrencėn pėrfundimtare mes racave, pėr tė cilėn po stėrvitet anglo-saksoni. Nėse nuk gabohem, kjo racė e fuqishme do t’i drejtohet Meksikės, Amerikės Qendrore dhe Jugore, do tė hapet nėpėr ishuj e detra, do tė kalojė nė Afrikė e mė tutje. A mundet tė vėrė ndonjėri nė dyshim se rezultati i kėsaj konkurrence do tė jetė "mbijetesa e mė tė fortit?27

Racistėt mė kryesorė qė e pėrdorėn Darvinizmin Social pėr tė justifikuar veprimet e tyre ishin armiqtė e zezakėve. Teoritė e tyre raciste, qė i ndanė njerėzit nė nivele dhe pėrcaktuan racėn e bardhė si mė superiore dhe racėn e zezė si mė primitive, e pėrqafuan me entuziazėm konceptin e evolucionit.28
Teoricieni racist evolucionist mė i shquar, Henry Fairfield Osborn, shkroi nė njė artikull me titull
"Evolucioni i racave njerėzore":
"Niveli i inteligjencės sė njė zezaku mesatar nė moshė madhore ėshtė i ngjashėm me atė tė njė fėmije 11
vjeēar tė species Homo Sapiens".29

Duke u nisur nga kjo logjikė, zezakėt nuk ishin aspak qenie njerėzore. Njė tjetėr pėrkrahės i njohur i mendimit racist evolucionist, Carleton Coon, nė librin e tij "The Origin of Race" (Prejardhja e racės), botuar mė 1962, paraqiti idenė se raca e zezė dhe e bardhė ishin dy specie tė ndryshme qė ishin shkėputur nga njėra-tjetra qysh nė periudhėn e Homo Erectus. Sipas Coon, tė bardhėt kishin evoluar mė tej pas kėsaj ndarjeje. Pėrkrahėsit e diskriminimit tė zezakėve e pėrdorėn pėr njė kohė tė gjatė kėtė shpjegim pseudoshkencor.

Ekzistenca e njė teorie shkencore mbėshtetėse shumė shpejt e shtoi racizmin nė Amerikė. W. E. Dubois, i njohur si kundėrshtar i diskriminimit racial, pohoi se "problemi i shekullit tė njėzetė ėshtė problemi i ngjyrės". Sipas tij, shfaqja e problemit tė racizmit nė masė kaq tė gjerė nė njė vend qė kėrkon tė bėhet shteti mė demokratik nė botė dhe qė nga disa kėndvėshtrime e ka arritur njė gjė tė tillė, nuk ėshtė mė i parėndėsishmi nga paradokset. Heqja e skllavėrisė nuk ka mjaftuar tė vendosė njė vėllazėrim mes zezakėve dhe tė bardhėve.
Ai mendonte se diskriminimi zyrtar, i krijuar nė njė kohė tė shkurtėr, nė kohėn tonė ėshtė kthyer nga vetė
fakti nė njė situatė ligjore, pėr tė cilėn po kėrkohet ende njė zgjidhje.30
Dalja e ligjeve tė para pėr diskriminim racial, tė njohura si "Ligjet pėr Xhim Krou" (Xhim Krou ishte njė
nga emrat pėrbuzės qė pėrdornin tė bardhėt pėr zezakėt), ndodhi, gjithashtu, nė atė kohė.

Pa dyshim qė zezakėt nuk trajtoheshin si qenie njerėzore, por pėrēmoheshin e trajtoheshin me pėrbuzje kudo: pėr mė tepėr, ky nuk ishte qėndrimi i njė numri tė vogėl individėsh racistė, por ishte pėrcaktuar prej shtetit amerikan me ligjet e veta. Menjėherė pas nxjerrjes sė ligjit tė parė qė miratonte veēimin racial nė stacione treni
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:16 am

dhe tramvaje nė Tenesi nė vitin 1875, tė gjitha shtetet e Jugut e zbatuan veēimin nė stacionet e tyre tė trenit. Tabelat ku shkruhej "Vetėm pėr tė bardhėt" dhe "Pėr zezakė" vareshin gjithandej. Nė fakt, tė gjitha kėto, thjesht synonin t’i jepnin statusin zyrtar njė situate qė tashmė ekzistonte. Martesa ndėrmjet racave tė ndryshme ishte e ndaluar. Sipas ligjit, veēimi ishte i detyrueshėm nė spitale, burgje dhe varreza. Nė praktikė, kjo pėrfshinte hotelet, teatrot, bibliotekat, madje edhe ashensorėt e kishat. Fusha ku ndjehej mė shumė veēimi ishte shkolla. Kjo ishte metoda qė pati efektet mė tė rėnda te zezakėt dhe pėrbėnte pengesėn mė tė madhe qė i dilte pėrpara zhvillimit tė tyre kulturor.

Praktikimi i veēimit racial u shoqėrua nga njė valė dhune. Pati njė ngritje tė shpejtė nė numrin e dėnimeve tė zezakėve pa gjyq tė ligjshėm. Gjatė periudhės 1890-1901, rreth 1300 zezakė u dėnuan nė kėtė formė. Si rrjedhim i kėtyre praktikave, zezakėt u larguan nga disa shtete.

Shumė mendime e teori raciste e shoqėruan kėtė periudhė. Pa kaluar shumė kohė, racizmi biologjik amerikan do ta shprehte veten nė rezultatet e arritura nga metoda e R. B. Binit pėr matjen e kafkės dhe nėn pretekstin e mbrojtjes sė popullit tė kontinentit tė ri nga njė valė emigrimi e pakontrolluar, lindi njė lloj i veēantė racizmi amerikan. Madison Grant, autor i librit "The passing of the great race" (1916) ka shkruar se pėrzierja e dy racave do t’i hapte rrugėn ardhjes sė njė race akoma mė primitive se speciet inferiore dhe ai donte qė martesat ndėr-raciale tė ndaloheshin me ligj.31

Racizmi ekzistonte nė Amerikė edhe pėrpara Darvinit, siē ekzistonte nė tė gjithė botėn, por Darvinizmi u dha mbėshtetje tė dukshme pikėpamjeve dhe politikave raciste nė gjysmėn e dytė tė shekullit XIX. Siē e pamė nė kėtė kapitull, kur racistėt paraqisnin pikėpamjet e tyre, pėrdornin si sllogane pretendimet e Darvinizmit. Idetė qė para Darvinit ishin konsideruar si mizore, tani filluan tė pranohen si ligje tė natyrės.
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:17 am

Politikat ēnjerėzore tė racistėve darvinistė:
Shfarosja e aborigjenėve

Vendasit e Australisė njihen me emrin aborigjenė. Kėta njerėz, qė kishin jetuar nė kontinent pėr mijėra vjet, pėrjetuan njė prej shfarosjeve mė mizore tė historisė me shtrirjen e kolonizatorėve evropianė nė tė gjithė vendin. Baza ideologjike e kėsaj shfarosjeje ishte Darvinizmi. Pikėpamjet e ideologėve darvinistė pėr aborigjenėt krijuan teorinė e barbarizmit qė vuajtėn kėta njerėz.

Mė 1870, Max Muller, antropolog evolucionist i "London Anthropogical Review", kishte ndarė racat njerėzore nė shtatė kategori. Aborigjenėt klasifikoheshin nė fund, ndėrsa raca ariane, ajo e evropianėve tė bardhė, ishte vendosur nė krye. H. K. Rusden, njė darvinist social i njohur, u shpreh kėshtu pėr aborigjenėt mė 1876:

Mbijetesa e mė tė fortit do tė thotė se e drejta ėshtė me mė tė fortin. Ne, si rrjedhim, pėrmbushim, pa na vrarė ndėrgjegja, ligjin e pamėshirshėm tė seleksionimit natyror kur shfarosim racat inferiore australiane dhe maorite… dhe pėrvetėsojmė pasurinė e tyre me gjakftohtėsi.32
Nė vitin 1890 zėvendėspresidenti i Shoqėrisė Mbretėrore tė Tasmanisė, Xhejms Bernard, shkroi:"Pro ces i
i shfarosjes ėshtė njė aksiomė e ligjit tė evolucionit dhe seleksionimit natyror." Kėshtu, pėrfundoi ai, s’kishte
arsye tė mendohej se "ka pasur ndonjė pakujdesi tė dėnueshme" nė vrasjen dhe shpronėsimin e australianėve
aborigjenė.33
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:18 am

Si rezultat i kėtyre pikėpamjeve raciste, mizore dhe tė egra, tė ushqyera nga Darvini, filloi njė masakėr e tmerrshme qė synonte shfarosjen e aborigjenėve. Kokat aborigjene gozhdoheshin nė dyert e stacioneve. Familjeve aborigjene u jepej bukė e helmuar. Nė shumė pjesė tė Australisė, territore banimi aborigjene u zhdukėn barbarisht brenda 50 vjetėve.34

Politikat qė kishin nė shėnjestėr aborigjenėt nuk pėrfunduan me masakra. Shumė anėtarė tė racės trajtoheshin si kafshė eksperimentale. Instituti Smithsonian nė Uashington DC mbante eshtrat e 15.000 njerėzve tė racave tė ndryshme. 10.000 aborigjenė australianė u dėrguan me anije nė Muzeun Britanik me qėllim qė tė shihej nėse ishin apo jo "hallka qė mungonte" nė tranzicionin nga kafshėt nė qeniet njerėzore.

Muzeumet nuk ishin tė interesuar vetėm pėr kockat. Nė tė njėjtėn kohė, ata mbanin tru aborigjeni dhe e shisnin me ēmim tė lartė. Ka prova, gjithashtu, se aborigjenėt australianė vriteshin pėr t’u pėrdorur si kavie. Faktet e mėposhtme janė dėshmitarė tė kėsaj mizorie:

Njė nekrologji nė shtratin e vdekjes nga Korah Uills, i cili u bė kryetar bashkie i Bouenit, Kuinslend nė 1866, pėrshkruan se si ai vrau dhe preu nė copa njė anėtar tė njė fisi vendas nė vitin 1865 pėr tė siguruar njė mostėr shkencore.

Eduard Ramsei, mbikqyrės i Muzeut Australian nė Sidnej qė prej 20 vjetėsh duke nisur nga viti 1874, ishte i pėrzier keqas nė kėtė punė. Ai botoi njė broshurė qė i pėrfshinte aborigjenėt nėn emėrtimin "kafshė australiane". Ajo, gjithashtu, jepte udhėzime jo vetėm se si vidhen varret, por edhe se si shtuposen plagėt e plumbit te "mostrat" e sapovrara.

Njė evolucioniste gjermane, Amali Ditrih (me pseudonimin "Engjėlli i Vdekjes sė Zezė") erdhi nė Australi pėr t’u kėrkuar pronarėve tė stacioneve qė tė qėlloheshin aborigjenėt se duheshin pėr mostra, pėr balsamosje dhe ekspozim pėr punėdhėnėsit e saj tė muzeut. Megjithėse e dėbuar nga disa pronarė, shumė shpejt ajo u kthye nė shtėpi me mostrat e saj.

Njė misionar nga Uellsi i Ri Jugor u bė dėshmitar i njė vrasjeje nga policia me kuaj e njė grupi prej dhjetėra burrash, grash e fėmijėsh aborigjenė. Dyzet e pesė koka u pėrzgjodhėn dhe 10 kafkat mė tė mira u dėrguan me pako pėrtej detit.35
Shfarosja e aborigjenėve vazhdoi edhe nė shekullin XX. Ndėr metodat e pėrdorura pėr kėtė shfarosje
ishte edhe shkėputja me forcė e fėmijėve aborigjenė nga familjet e tyre.
Njė artikull i gazetarit Alan Thornhill, i botuar mė 28 prill 1997 nė gazetėn "Philadelphia Daily News",
bėn fjalė pėr kėtė metodė qė u pėrdor kundėr aborigjenėve:

Familjet aborigjene rrėfejnė sekuestrimin e personave Associated Press - Aborigjenėt qė jetonin nė shkretėtirat veriperėndimore tė Australisė i lyenin fėmijėt e tyre lėkurėzbehtė me thėngjill, me shpresėn qė punonjėsit e asistencės sociale shtetėrore tė mos i merrnin. "Punonjėsit socialė tė kapnin kur tė gjenin", tregon njė nga fėmijėt e grabitur, shumė vjet mė vonė. "Familja na fshihte, na lyente me thėngjill".

"Mua mė ēuan nė Mula Bulla", thotė njė lopēar, tė cilin e kishin grabitur kur kishte qenė i vogėl. "Ishim 5-6 vjeē". Historia e tij ishte njė prej mijėra historive qė u dėgjuan prej Komisionit tė tė Drejtave tė Njeriut dhe Mundėsive tė Barabarta tė Australisė gjatė hetimeve tė dhimbshme pėr "gjeneratėn e grabitur". Nga viti 1910 deri nė vitet ‘70, rreth 100.000 fėmijė aborigjenė iu rrėmbyen prindėrve tė tyre… Fėmijėt lėkurėzbehtė iu dhanė familjeve tė bardha pėr adoptim, ndėrsa fėmijėt me lėkurė tė zezė u ēuan nė shtėpitė e fėmijės.36
Edhe tani, dhimbja ėshtė aq e madhe saqė pjesa mė e madhe e historive u botuan nė mėnyrė anonime nė
raportin pėrfundimtar tė komisionit "Kthimi nė shtėpi". Komisioni deklaroi qė veprimet e autoriteteve nė atė
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:18 am

kohė arrinin nė genocid, sipas pėrkufimit tė Kombeve tė Bashkuara. Qeveria nuk pranoi tė ndjekė rekomandimet e hetimit pėr ngritjen e njė komisioni pėr tė llogaritur pagesat e kompensimit pėr fėmijėt e grabitur.
Siē e pamė, trajtimi ēnjerėzor, masakrat, mizoria, barbarizmi dhe shfarosjet e kryera justifikoheshin nga
tezat e Darvinizmit tė "pėrzgjedhjes natyrore", "luftės pėr mbijetesė", dhe "mbijetesės sė mė tė fortit".
Tė gjithė kėto tmerre qė pėrjetuan vendasit australianė ishin veēse njė pjesė e vogėl e katastrofave qė
Darvinizmi i ka shkaktuar kėsaj bote.
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:19 am

Ota Benga

Pasi Darvini deklaroi nė librin "Origjina e llojeve" se qeniet njerėzore ishin zhvilluar prej njė paraardhėsi tė pėrbashkėt me majmunėt, nisi kėrkimi i fosileve pėr tė mbėshtetur kėtė skenar, por disa evolucionistė besonin se krijesat "gjysmėmajmun-gjysmėnjeri" mund tė gjendeshin jo vetėm nė tė dhėnat fosile, por edhe tė gjalla nė vise tė ndryshme tė botės. Nė fillim tė shekullit XX, kėrkimet pėr "hallkėn qė mungon" ishin shkaku i shumė akteve barbare. Njė prej tyre ishte historia e pigmenit Ota Benga.

Ota Benga u kap nė Kongo prej njė studiuesi evolucionist, tė quajtur Samuel Verner, nė vitin 1904. Ky vendas, emri i tė cilit nė gjuhėn e tij do tė thoshte "mik", ishte i martuar dhe baba i dy fėmijėve, por ai u lidh me zinxhirė si njė kafshė, u fut nė njė kafaz dhe u dėrgua nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės. Atje, shkencėtarėt evolucionistė e futėn nė njė kafaz me lloje tė ndryshme majmunėsh nė Panairin Botėror tė Shėn Luisit dhe e ekspozuan si "hallka lidhėse mė e afėrt me njeriun".

Dy vjet mė vonė, atė e ēuan nė kopshtin zoologjik tė Bronksit nė Nju Jork dhe e ekspozuan bashkė me disa shimpanze, njė gorillė tė quajtur Dinah dhe njė orangutang tė quajtur Dohung si "paraardhėsit mė tė vjetėr tė njeriut". Drejtori evolucionist i kopshtit zoologjik, Dr. William T. Horniday, mbante ligjėrata tė gjata pėr krenarinė qė i falte "hallka qė mungon" dhe vizitorėt e trajtonin Ota Bengėn nė kafazin e tij si njė kafshė tė zakonshme. Nė njė numėr tė gazetės "New York Times", botuar nė atė kohė, qėndrimet e vizitorėve pėrshkruheshin kėshtu:

Kishte rreth 40000 vizitorė nė park tė dielėn. Pothuajse tė gjithė, burra, gra e fėmijė, u drejtuan pėr nga kafazi i majmunit pėr tė parė atė qė ishte nė qendėr tė vėmendjes nė park: njeriun e egėr nga Afrika. Ata e ndiqnin pas nėpėr park gjithė ditėn, duke angullirė, pėrqeshur, ulėritur. Disa prej tyre e shponin nė brinjė, tė tjerė e pengonin qė tė rrėzohej e tė gjithė talleshin me tė.37
Numri i 17 shtatorit 1906 i "New York Journal" shkruante se kjo bėhej pėr tė vėrtetuar evolucionin, por,
njėkohėsisht, gazeta nė fjalė e kritikonte ashpėr si njė padrejtėsi dhe mizori tė madhe me kėto fjalė:
Kėta njerėz pa tru e pa e vrarė shumė mendjen, kanė ekspozuar nė njė kafaz majmunėsh, njė xhuxh tė
vogėl nga Afrika. Qėllimi i tyre, ndoshta, ishte tė ngulitnin ndonjė mėsim tė thellė pėr evolucionin.
Nė fakt, i vetmi rezultat i arritur ka qenė ruajtja e pėrēmimit pėr racėn afrikane, e cila meriton tė paktėn
simpati dhe mirėsi nga tė bardhėt e kėtij vendi, pas gjithė atij brutaliteti qė ka hequr nė kurriz kėtu…

Eshtė turp dhe e neveritshme qė tė metat fizike tė njė qenieje njerėzore, tė krijuar prej sė njėjtės Fuqi qė na ka sjellė tė gjithėve kėtu dhe na ka dhuruar tė njėjtat ndjenja dhe tė njėjtin shpirt, tė mbyllet nė njė kafaz me majmunė dhe tė bėhet gazi i botės.38
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:19 am

Gazeta "New York Daily Tribune", gjithashtu, i kushtoi hapėsirė ēėshtjes sė ekspozimit tė Ota Bengės nė njė kopsht zoologjik duke pasur pėr qėllim demonstrimin e evolucionit. Drejtori darvinist i kopshtit zoologjik u mbrojt nė mėnyrė krejt tė paskrupullt:
Ekspozimi i njė pigmeni afrikan nė tė njėjtin kafaz me njė orangutang nė Parkun Zoologjik tė Nju Jorkut
javėn e shkuar ėshtė bėrė shkas pėr kritika tė konsiderueshme. Disa persona deklaruan se ka qenė njė
pėrpjekje nga ana e drejtor Hornideit pėr tė demonstruar njė lidhje tė ngushtė mes zezakėve dhe
majmunėve. Dr. Hornidei e mohoi njė gjė tė tillė. "Nė qoftė se ai djalosh i vockėl gjendet nė kafaz", u shpreh

dr. Hornidei, "kjo ndodh sepse ai ndjehet mė rehat atje dhe sepse ne s’kemi as idenė mė tė vogėl se ēfarė tė bėjmė tjetėr me tė. Ai s’ėshtė i burgosur nė asnjė kuptim tė fjalės, vetėm se askush nuk do tė mund tė thoshte se do tė ishte gjė me mend ta linim tė sorollatej nėpėr qytet pa dikė qė ta kishte nėn kujdes."39

Ekspozimi i Ota Bengės nė kopshtin zoologjik bashkė me gorillat, si tė ishte kafshė, krijoi shqetėsim nė shumė qarqe. Njė numėr fondacionesh iu drejtuan autoriteteve pėr ta ndaluar kėtė gjė, duke thėnė se Ota Benga ishte njė qenie njerėzore dhe se tė trajtohej nė atė mėnyrė ishte vėrtet mizore. Njėra prej kėtyre kėrkesave doli nė gazetėn "New York Globe" tė 12 shtatorit 1906 nė kėtė mėnyrė:
Redaktorit tė "Globe":
Zotėri! Kam jetuar nė Jug pėr disa vjet e si rrjedhim nuk i kam shumė pėr zemėr zezakėt, por them se ai
ėshtė njeri. Mendoj se ėshtė turp i madh qė autoritetet e kėtij qyteti tė madh ta lejojnė njė pamje tė tillė si ajo nė

Parkun e Bronksit: njė djalė zezak, i ekspozuar nė njė kafaz majmuni…
E gjitha kjo puna e pigmenit duhet hetuar…
A.E.R.
Nju Jork, shtator, ora 12.40
Njė tjetėr kėrkesė qė Ota Benga tė trajtohej si njeri ishte kjo qė vijon:
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Nimfa Thu Nov 25, 2010 1:20 am

Spektakli me njeriun dhe
majmunin nuk miratohet nga Kleri

Hirėsia e tij, Dr. Mekartur, mendon se ekspozimi ėshtė degradues: "Ai qė ėshtė pėrgjegjės pėr kėtė ekspozim e ul veten aq sa ul afrikanin." – deklaroi Dr. Mekarturi. "Nė vend qė kėtė djalosh tė vogėl ta bėjmė bishė, atė duhet ta ēojmė nė njė shkollė pėr zhvillimin e atyre aftėsive qė i ka dhėnė Zoti".

Dr. Gilberti deklaroi se tashmė kishte ndarė mendjen qė ekspozimi ishte njė skandal dhe se ai me priftėrinj tė tjerė do tė bashkoheshin me dr. Mekarturin pėr t’u kujdesur qė Bushmeni tė lirohej nga kafazi i majmunit e tė vendosej diku tjetėr.41

Rezultati pėrfundimtar i gjithė kėtij trajtimi ēnjerėzor ishte vetėvrasja e Ota Bengės, por problemi kėtu ishte shumė mė i madh se ai i humbjes sė jetės sė njė njeriu. Kjo ngjarje ishte njė shembull i qartė i mizorisė dhe barbarisė qė nėnkuptonte racizmi darvinist nė praktikė.
Superioriteti vjen nga
karakteri e jo nga gjaku
Nimfa
Nimfa
Administator
Administator

Numri i postimeve : 4292
Age : 64
Registration date : 27/05/2008

Mbrapsht nė krye Shko poshtė

FATKEQĖSITĖ  QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN Empty Re: FATKEQĖSITĖ QĖ SOLLI DARVINIZMI PĖR NJERĖZIMIN

Mesazh  Sponsored content


Sponsored content


Mbrapsht nė krye Shko poshtė

Faqja 1 e 3 1, 2, 3  Next

Mbrapsht nė krye


 
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi