Eliza Dushku

Eliza Dushku
Eliza Dushku, Ylli shqiptar në Hollyvood

Eliza Dushku, nga nisja e karrierës e deri te filmi me bluzën me Shqiponje

Karriera e aktores me baba shqiptar

Eliza Patrica Dushku ka lindur në 30 dhjetor 1980 në Boston, ajo është rritur në Massachusetts. Ajo ka lindur nga një baba me origjinë shqiptare dhe nga një nënë daneze. Në moshën 12-vjeçare, ajo bën hyrjen e saj në kinema. Eliza Dushku është zbuluar pas pesë muajsh kërkime nëpër Shtetet e Bashkuara për të luajtur rolin e Alice kunder Juliette Lewis në filmin ''That Night''. Ka luajtur në shumë filma me aktor të mëdhenj si Robert De Niro, Arnold Schwarzenegger, Ellen Barkin, Leonardo Di Caprio, James Belushi, Paul Reiser etj. Eliza ka studiuar për piano, bateri dhe balet. Por ajo do të bjerë në sy pikërisht në filmin ''True Lies'', ku luan përkrah aktorit Arnold Schwarzenegger, atëherë kur ishte vetëm 14 vjeç. Ndërsa në moshën 18-vjeçare ajo është një yll i ekranit të madh dhe i propozohet roli i Faith në serine Buffy the Vampire Slayer. Fillimisht ajo do të merrte pjesë në pesë episode, por producentja vendosi që seritë të zgjasnin. Por ky film i dha asaj emrin ''bad girl''.

Fillimet e një karriere
Dushku filloi të luante për herë të parë në moshën 10-vjeçare; kur u paraqitën së bashku me një nga vëllezërit e saj në audicionin e një reklame, ku pas një përplasje me të, ra dhe theu hundën. Klithamt e saj dhe gjaku që i ridhte papushim tërhoqën vëmendjen e agjentit të roleve, duke i ofruar asaj një punë në vend të të vëllait. Vetëm pak kohë më pas, ajo do të luante edhe rolin e saj të parë, në vitin 1992, në filmin "That Night", një 10-vjeçare që kishte për idhull një adoleshte me shpirt të lirë që banonte përballë saj. Vitin që pasoi ajo luajti te "This Boy's Life", si vajza e Robert De Niro-s dhe gjysmë-motra e Leonardo Di Caprio (emri i të cilit ende nuk ishte bërë i njohur). Gjithashtu, në film luante edhe Tobey Maguire, i cili është një shok i saj tashmë dhe, të cilit, i bëri një favor të madh së fundmi, një fakt që e pohon ai vetë. "Kur m’u besua roli kryesor në 'Spider-Man', njerëzit e Sony-it dëshironin të ishin të sigurtë, nëse mund t’i përballoja skenat e aksionit në film", ka treguar ai në një intervistë të tij. "Kështu që kasetën për audicionin e vura së bashku me atë të aksioneve dhe i kërkova Elizës, nëse mund t'i luanim disa pjesë së bashku. Ajo pranoi dhe më bëri të dukesha shumë më mirë se ç’ isha në të vërtetë", ka pohuar Tobey Maguire. Të krijon përshtypjen se është specilazuar për të luajtur rolin e vajzës, po të kujtojmë edhe filmin me Arnold Schwarzenegger, në '94 "True Lies" dhe me Paul Reiser, një vit më pas te "Bye Bye Love". Dushku u duk se i dha fund aktrimit si hobi. Vendosi të ndiqte hapat e mamasë së saj, një mësuese kolegji dhe aktiviste shoqërore, duke u bërë një studente e zellshme e shkecave politike. Por, pas regjistrimit në "Suffolk University", në Boston, iu ofrua roli i Faith, vajzës së fortë. "Mendova se 'Buffy' do të ishte vetëm për disa shfaqje, por më pas u bëra e 'keqe', u ngatërrova me të keqen e madhe, duke dalë si armik i Buffiy-t. Që nga mosha 14 deri në 16 vjeç, ka qenë e lidhur me prindrit. Edhe pse në moshë të vogël dhe me ligje shumë strikte lidhur me orët e punës për një të mitur, ajo kishte marrë pëlqimin e prindërve. Ndërsa kur kishte nisur xhirimin e filmit Buffy kundër vampirëve, ende nuk kishte mbushur 18 vjeç, Eliza mori një autorizim të veçantë që i lejonte që të xhironte gjatë natës. Që nga ajo kohë shqiptaro-danezja, mori pjesë në serinë Engjëll. Eliza vazhdoi me spektaklin edhe dy sezone të tjerë. "Por do të jetoj me këtë rol gjithë jetën", thotë Dushku. "Kudo që të shkoj, njerëzit më pyesin se kur do të kthehem prapë të 'Buffy'". Nivli i besnikërisë ndaj saj është fantastik. Hapi tjetër ishte filmi për të rinj "Bring It On", në rolin e Goth, gjimnastes së "rekrutuar" nga Kirsten Dunst, për të ngritur peshë tifozët e skuadrës. Pastaj "The new guy", një tjetër film policor për të rinj, për të cilin nuk ndjehet aspak keq. "Hej, isha vetëm 21 vjeç, nuk jam edhe aq larg nga ato karaktere. Nuk më interesojnë gjërat e mëdha, por disa role të rinjsh që mund t’i luaj ende, do të vazhdoj t’i luaj". Pas përfundimit të "The new guy", i cili doli pas gati një viti, ajo luajti në "Jay and Silent Bob Strike Back", nën regjinë e Kevin Smith. Por, ndërkohë, ritakohet përsëri me De Niro-n, në një film triller, i bazuar në ngjarje të vërtetë, "City by the Sea", por këtë herë jo si vajza e tij, por si e dashura e djalit të tij, interpretuar nga James Franco, i "arratisur" pas akuzës për vrasje. Filmi Kthesë e gabuar (Wrong Turn), hedh hapa në natyrën tradicionale të filmave horror klasik të viteve 70. Eliza Dushku, si protagoniste në këtë film vjen me një paraqitje e cila reflekton origjinën e saj shqiptare. Në foton qëndrore të filmit si dhe ne foto të shkëputura nga pjesët e filmuara, Eliza Dushku shfaqet me shqiponjën shqiptare me dy kokë.

Ajo është ftuar të shkojë edhe në Shqipëri, ku ajo është kthyer në një lloj simboli kombëtar, duke qenë shqiptaro-amerikanja më e famshme (në fakt gjysmë shqiptare, pasi nëna e vet është daneze), si aktore, pas vëllezërve Belushi. "Presidenti shqiptar më ka ftuar, madje, për të ndenjtur në pallatin presidencial, por unë duhet të shkoja në promovimn e filmit. Jam e sigurtë që do të shkoj. Mos u mërzit Shqipëri, Eliza do të vijë në shtëpi".

Nëna dhe babai i saj janë profesorë në universitetin e Bostonit dhe ka edhe tre vëllezër më të mëdhenj. Karriera e saj nisi kur ishte 10 vjeç. Vëllai i Elizës bënte një audicion për një reklamë dhe ajo vendosi që ta shoqëronte. Agjenti i të vëllait, pranoi që të kujdesej edhe për Elizën. Gjatë kohës që ishte në lice, ajo e lë për pak karrierën e saj për t'u marrë me mësimet. Falë përkushtimit dhe notave të mira pranohet në Universitetin e Bostonit dhe në Universitetin George Washington. Eliza nuk kishte nevojë që të bënte punë të vogla pasi që në fëmijëri fitonte para me xhirimin e filmave. Eliza ashtu si gjithë familja e saj është shumë e ekuilibruar. Edhe pse e zënë me punë, ajo gjen gjithnjë kohë për të dhënë autografe apo për të marrë pjesë në vepra bamirësie. Ajo tashmë banon në Los Anxhelos së bashku me vëllanë e saj më i madh, Nate, edhe ai aktor, drejt rrugës për t'u bërë i famshëm. Në shtëpi Eliza ka një qen të rracës berger gjerman që quhet Korbit dhe pesë peshq të vegjël. Në moshë të vogël ajo ka mësuar edhe gjuhën e shurdh-memecëve. Ngjyra e saj e preferuar është e zeza dhe pëlqen sportin e hokeit në akull. Kohën e lirë zakonisht preferon që ta kalojë me familjen e saj. Pëlqen teatrin dhe kërcimin. Grupi i saj i preferuar është Beastie Boys.

Eliza është 1.65 cm e gjatë. Kur ka luajtur në filmin True Lies, ndër të tjera edhe me aktoren Jamie Lee Curtis, larg shtëpisë, ajo ka fjetur në shtëpinë e aktores së famshme, në një krevat me të gjitha kafshët që Curtis mbante në shtëpi. Madje Eliza deklaroi se Jamie kishte qenë si një nënë për të. Kur ishte më e re, profesorët dhe shokët e saj, e ngacmonin kur merrte pjesë në filma. Por kur ajo xhiroi një film me Leonardo Di Caprion, ky i fundit e mësoi se si ti trajtonte këto lloj problemesh dhe të mos ta vriste mendjen për ngacmimet e vogla të liceut. Tatuazhi që ajo kishte në krah kur luante në rolin e Faith, ka qenë fals dhe Eliza e mbante atë edhe kur dilte në publik.

-Eliza eshte Shqiptaro-daneze.
-Familja e saj ishte e vetmja familje ne USA ne vitet 1920 qe kishte kete mbiemer (Dushku).
-Eshte votuar ne revisten australiane ''Empire Magazine'' si femra e 9-te seksi nder akotore ne vitin 2002.
-Eliza refuzon te luaje skena nudo. Ajo thote, ''Ju keni mundesi me te mire ta shikoni zotin''
-Ne vitin 2002 eshte renditur ne vendin e 13-te nga 100 femrat me seksi nga ''Maxim''
-Sporti i preferuar, ''Ice Hockey'' i femrave
-Ngjyra e preferuar eshte e zeza
-Aktorja e preferuar, Jamie Lee Curtis
-Eliza ka nje gjyshe tipike shqiptare, qe ajo e do shume edhe pse kur shikon mbesen ne skena te nxeha fik televizorin dhe nuk i flet me dite te tera (thene nga vete Eliza ne nje interviste)

Filmografi
1992 - That Night, 1993 - This Boy's Life, 1994 - Fishing with George, True Lies, 1995 - Journey, Bye Bye, Love, 1996 - Race the Sun, 2000 - Bring It On, 2001, City by the Sea, The New Guy, Soul Survivors, Jay and Silent Bob, Strike Back, 2002 - Wrong Turn, The Kiss, King of the Hill, 1998-1999, 2000, 2002-2003 - Buffy the Vampire Slayer & Angel, 2003 - Tru Calling.

Eliza Dushku “rrëfehet” në Akademinë e Arteve

Aktorja hollivudiane me origjinë shqipëtare, Eliza Dushku, ka zhvilluar dje një takim të ngrohtë e miqësor me studentët e Akademisë së Arteve. Ditën e hënë në mjëdiset e Amfiteatrit, studentët mirëpritën shumë përzemërsisht krenarinë e shqiptarëve në botën hollivudiane, Eliza Dushkun. Një nga të ftuarit e këtij takimi ishte edhe Eduard Villau, aktori i njohur amerikan i cili erdhi për herë të parë në Shqipëri për të prezantuar festivalin “Euro video grand prix “. Lule për lulen hollivudiane sollën studentët e Fakultetit të Akademisë së Arteve, duke mos hezituar të shprehnin hapur entuziazmin për praninë e Dushkut mes tyre.Jeta e varfër që ka kaluar në familje, i ka dhënë dorë Elizes për tu përshtatur me rolin duke mos hasur vështirësi të pakapërcyeshme. Gjithashtu, kjo eksperiencë e ka mësuar atë të brendësohet me rolin, të qajë, të qeshë, të gëzohet, apo të acarohet ashtu si personazhi që ajo interpreton. Familja e Elizës pasi është larguar nga Shqipëria u vendos në Boston, qytet në të cilin lindi ajo së bashku me tre vëllezërit dhe motrën e saj. Të shkosh në Amerikë dhe të pretendosh të trajtohesh si e tillë, pra si amerikane, nuk do të thotë pak, kjo përbën një sfidë të vërterë dhe shumë të rrezikshme. Jeta reale, përballja me një vend të panjohur, si edhe pasojat që ridhnin nga kjo do ta ndihmonin Elizën të kuptonte thellësisht personazhet që ajo do të realizonte në mënyrë profesioniste në filma të ndryshëm. Dushku ka interpretuar përkrah yjeve më me emër të kinematografisë botërore, si Roberto de Niro, Arnold Shvarceneger, apo Leonardo di Kaprio. Por për të ishte krejt e papritur pjesëmarrja në një film përkrah hollivudianëve të tillë. “Kur luajta në film me Roberto De Niron, nuk e kisha idenë se kush ishte ai, më shumë njihja Gorbaçovin se atë vetë”, ka thënë me shumë sinqeritet Eliza. Duhet të kalonte shumë kohë që ajo jo vetëm ta njihte Roberto de Niron, por edhe të kishte privilegjin që të luante me të në një film. Të interpretonte me De Niron ishte e vështirë për Elizën, sepse për ta bërë sa më të gjallë rolin që luan ai del jashtë skenarit, dhe asaj i duhej të reagonte në përputhje me veprimet e trasformuara të tij. I ftuar në këtë konferencë, Eduart Villau, ka dhën disa këshilla përsa i përket pasojave me të cilat aktori duhet të përballet kur partneri tij del nga skenari. “Është fakt real tashmë që në skenat e xhirimit ka shumë pauza të shkaktuara nga grindjet apo mosmarrëveshjet e momentit, por aktori duhet të fokusohet në rolin e tij pa u influencuar nga rethanat. Asnjëherë nuk duhet të lejosh që ndjenja të tilla të përfshihen brenda rolit sepse kështu do korrësh vetëm dështim”, nënvizon ai. Villau vjen nga një familje biznesmenësh dhe ai vetë e ka ushtruar këtë profesion deri para 4 vjetësh, kohë kur filloi të luajë në filma të ndryshëm. Edhe ai vetë ka qenë biznesmen dhe në fillimet e karrierës kinematografike e bllokonin emocionet pa i lënë hapsirë për të nxjerrë talentin në rol. “Kur luan një personazh të cilit i bie akullorja dhe irritohet pa masë, aktori në ato momente duhet të nxjerë atë copëz fëmije që ka brenda vetes për tu një trajtësuar me rolin e vet”, vijoi ai. Sipas tij çdo aktor duhet të vëzhgojë njerëzit me imtësi, të vërejë përjetimet, reagimet e tyre, të cilat do ta ndihmojnë të prezantohet më mirë me personazhin. Megjithatë, jo vetëm studentët kishin interes të mernin më shumë informacion për Elizën, edhe kjo e fundit kërkonte të njihte se çfarë tematikë filmash parapëlqenin ata. Timo Flloko dhe Kastriot Çaushi, ishin dy aktorët më në zë pjesëmarrës në këtë diskutim. Eliza Dushku ka qenë vetëm 11vjeç kur ka deputuar për herë të parë në skenën kinematografike, megjithatë ajo që ka rëndësi për të nuk është fama apo karriera, sepse vetëm respekti dhe dashuria mbeten vlerë për të. Në vijim ajo rrëfen se aktori duhet të çlirohet nga instikti egoist, sepse aktrimi është një punë kolektive. Përsa i përket të ardhmes, Eliza ka treguar se nuk ka ndonjë projekt konkret në duar por ajo premton se nuk do ta harrojë Shqipërinë dhe shqiptarët. Ky ishte takimi i radhës i Eliza Dushkut, pasi është takuar me kryeministrin dhe ka dhënë çmimin këngëve fituese në “Euro video grand prix”.

Dushku: Po, nëse një ditë do të ofroni një rol

A. M - Shekulli

“Nuk e njoh kinematografinë shqiptare, por nuk do refuzoja asnjë ofertë që do më bëhej nga kineastët shqiptarë”. Kështu u shpreh dje gjatë një takimi me studentë dhe pedagogë të Akademisë së Arteve, aktorja Eliza Dushku e cila prej disa ditësh ndodhet në Shqipëri. Duke ndjerë interesin e studentëve, Dushku tregoi për eksperiencat kinematografike që në moshë të mitur, në krah të De Niros dhe Shwarcenegerit, por edhe për situatat deri-diku komike që krijonte origjina shqiptare. Ajo tregoi se po mëson gjuhën shqipe dhe për të demonstruar përpjekjet e saj i përshëndeti të gjithë me “Ju dua shumë!”. Gjithashtu Dushku premtoi se do rikthehet në Shqipëri shumë shpejt, në vendin e origjinës, prej nga gjyshërit u larguan gati një shekull më parë.

Eliza Dushku: Do kthehem te vizitoj Korcen

Korrieri, 06 Qershor 2006

Duket se i eshte dashur te vizitoje Shqiperine Eliza Dushkut, per t'u ndjere shume krenare qe ne dejet e saj rrjedh gjak shqiptari. Ne nje takim qe ka pasur paraditen e djeshme me aktoret e ardhshem ne Akademine e Arteve, aktorja Dushku eshte shprehur: "Nese regjisoret apo producentet shqiptare do te me ftojne per te marre pjese ne nje film, do ta konsideroja te vlefshme ftesen e tyre". Madje ka shfrytezuar kete takim, ku eshte shprehur edhe nje here se: "Cdo shqiptar duhet te jete krenar qe eshte shqiptar" dhe se "ajo ndihej e tille" . Per te vijuar... "Une kam gjak shqiptar, dhe jam nje kombinim shqiptaro-danez, por ne shume menyra, ndiej se gjaku im shqiptar rreh me fort ne deje". Duke qene prezente ne nje takim me aktoret e rinj, rrefeu per fillimet e saj ne kete rruge te gjate dhe te veshtire, sic eshte profesioni i nje aktori. Tani eshte 26 vjece, por ka qene vetem 10 vjece kur ka marre pjese ne audicionin e saj te pare, dhe ka qene dhe ne sinopsin e pare per te, ku aktorja kujton se qe shkruar: "Aktore me instinkt shume te forte, por me nje aksent te tmerrshem ne anglisht". Fill pas saj, ka filluar puna intensive per permiresimin e theksit apo aksentit te saj, i cili ishte tipik i Bostonit. Ka vite qe interpreton ne filma, e perkrah aktoreve me ne ze te Hollivudit, por kjo s'ka mundur te largoje friken qe ajo ka nga skena. "Friken kam mundur ta largoj vetem ne film", shprehet ajo. E konsideroi Shqiperine nje vend shume te bukur, interesant, grishes, per te cilin njerezit nuk dine shume. Dushku tregoi nje histori te para kater viteve, kur ne Boston, ne nje pike karburanti, nje plak i kishte thene, "Hem, ti je shqiptare. E kuptoj nga tiparet, fytyra dhe ekspresiviteti". Pasditen e djeshme, Eliza Dushku ka fluturuar per ne Kosove, dhe premtoi se do te kthehej serish ne Shqiperi, kur do te vizitonte dhe vendlindjen e te pareve te saj, Korcen .

Faleminderit, Eliza!

Nga Ylli Xhaferri - Sot

Atdhe , madje një copë vitale e tij , është Eliza , përkrenarja dhe shpata e Skëndërbeut në Vienë , Nënë Tereza , boksieri Krasniqi , Mali i Gramozit , violinisti Papavrami , " Bukuroshja e Durrësit ", nobelisti Murati , Drini i Bardhë dhe Drini i Zi , piktori Kodra , sopranoja Inva Mula , Kodikët e Beratit , " Gjenerali i ushtrisë së vdekur " i Kadaresë ,përkthyer në mëse 40 gjuhë të botës , Kalaja e Rozafatit , Adem Jasharari , Alfabeti i Gjuhës Shqipe , Kaçaniku , etjRasti i Elizës me mbiemrin thellësisht shqiptar dhe tradicional Dushku , të cilës iu rezervua një pritje e ngrohtë ,vëllazërore dhe prindërore në tokën amë, vajzës që erdhi nga Amerika e largët , për tu takuar me njerëzit e një gjaku , për të frymëmarrur aromën e trojeve të të parëve , nuk mundet ta zbërthejë vetëm kushtrimi ose thirrja gjenetike , por në rradhë të parë respekti ndaj prindërve të saj , varreve të gjyshërve , themelit të familjes , djepit të fisit dhe rrënjëve të tij , inspirimit intelektual , moral dhe shpirtëror për të mbajtur të shtrira urat dhe kontaktet me vendlindjen që ati nuk kishte harruar kurrë pa ia treguar mbrëmjeve në kontinetin e skajshëm . Eliza e qeshur nuk mungoi të tregonte edhe tatuazhin , një shqiponjë e mpiksur në mishin dhe gjakun e saj , që përveçse na krijoi emocion , qe dhe një dush i ftohtë akull , për ato djem dhe vajza shqiptare që në tatutë e tyre nuk e konsiderojnë dhe vlerësojnë simbolin kombëtarë , por gdhendin e shkruajnë lloj-lloj dragonjsh , demonësh dhe zemrash të përshkuara mespërmes nga tehe thikash që të rrënqethin . Ajo vajzë e bukur , e qeshur dhe me nam të madh na tregoi se shqiponja e flamurit tonë , përveçse simbol i atdhetarisë , ka qenë , qenkërka dhe mbetet përjetësisht simbol i bukurisë së rrallë . Ajo në mënyrë intuitive , në grishje të gjakut dhe kushtrimit korçar nuk bëri gjë tjetër veçse riktheu në kohën tonë tatutë e kaçakëve të lirisë , Mihal Gramenos me shokë, qëndismat e Marigove, shqiponjat e të cilave ruhen sot si relike të shenjta dhe vepra arti . Eliza nuk mungoi ta thonte me krenari të ligjëshme , me plot patos dhe gëzim faktin që ishte SHQIPTARE . E ajo vinte nga një vend i madh , ku edhe pse njerëzit janë mbledhur nga të gjithë kontinentet , askush nuk mungon të dëshmojë origjinën , kombësinë dhe gjuhën nga vjen . Eliza nga qendra e internacionalizmit , nga Bota e çudirave , nuk harronte të na kujtonte nacionalitetin shqiptar . Bota na mirëpret në gjirin e saj , me identitetin tonë kombëtar , me etnopsikologjinë , simbolet , doket , zakonet dhe veshjet tona , na pret si shqiptar të herëshëm dhe të rinj . Ai që nuk i përket atdheut nuk i përket as njerëzimit . Eliza e brishtë na kujtoi me sinqeritetin e saj të bukur llumin ku kanë rënë bashkëkombasit tonë të cilët kanë ndërruar emër , mbiemër , kombësi , për të përfituar një azil në perëndim . Përgjegjës për këtë tjetërsim të dënueshëm janë bërë dhe bëhen këshillëtarët komunalë dhe bashkiakë që me papërgjegjësinë e tyre marrin vendime absurde , antikombëtare , Hysenin e ndërrojnë si emër dhe e quajnë Jani , Qazimin ,Kristo , deri tek mbiemrat Hoxha në Aligieri , Kasapi në Shrëderian . Zinxhiri i të pabërave zgjatet , bëhet trërkuzë marrie , shprehje mendjelehtësie , qëndrim mohues atdhedashurie . Eliza dha një mësim të madh etnkulturor dhe patriotik . Koha jonë e kishte të nevojëshme një përvojë të tillë prej së cilës ishte ç’mësuar. Falenderimi për Elizën nuk mund të mos na zgjonte disa përsiatje që duhen parë në këtë optikë , bërjen e një apeli atdhetaro-qytetar ndaj shqiptarëve që si kuajtë pa ndërgjegjie sociale , familjare dhe kombëtare atdhe quajnë cdo grazhd ku mjafton të kashaisen . Miq , nuse , prindër e vëllezër ka vetëm në atdhe . Mërgimtari kudo është i vetmuar . Luajtja me disa simbole fondamentale , mohimi apo këmbimi i tyre me të tjera , më detyron të kujtoj një fjalë të urtë të një vendi fqinj që thotë : " Një dimër në vendin tënd është më i ëmbël se njëqind pranvera në vend të huaj ." Falenderimi për Elizën është se ajo më zgjoi të them disa të pathëna para të cilave duhet të skuqemi . Së pari : Himara është një krahinë me një histori zulmëmadhe për çështjen shqiptare , gjuhën dhe kulturën shqipe , një perlë në gjerdanin e peizazhit natyror të bregdetit shqiptar , por që po kthehet në një shesh për tu bërë përshesh , do të thonte Petro Marko po të ishte gjallë . Por dhe i vdekur , nga vorreza e tij në ullishtën e Bregut nuk do të mungojë që si Kostandini i baladës , të marrë gurin e palatuar të varrit për kalë , shkumën e detit si shalë , oinë e shamizezave dhe Vajzës së Valëve për himn , e do t'i mbledhë nga janë e ku s'janë Doruntinat e shpërndara si zogjtë e qyqes udhëkryqeve të botës . T'i kthjellojë , t'i sjellë në mend , tu kujtojë " mëmëdhe quhet toka , ku më ka rënë koka ". Vetëm atëherë eshtrat e tij mund të gjejnë disi prehje . Dikush i trazon urët , një frymë e keqe si stihi i fryn zjarrit të përcarjes . I kemi para syve ato skena tragjike dhe groteske , kur disa gjynahqarë , me dinjitet të humbur , më keq akoma , të shitur , tundnin flamuj provokativë , flisnin greqisht , mohonin dheun e atit , qumështin e nënës , fjalën e rritjes , për një grusht euro a një kartë jeshile . Himara është plis i dheut të shqipes , kjo është e vërteta e vjetër , që ka qenë dhe do të mbetet derisa të ketë dritë dielli dhe hije hëne në këtë faqe të Ilirisë së lashtë . Së dyti : Përmeti , djepi i Frashëlinjve u përfshi në një skandal të paparë dhe të padëgjuar . Në mes të ditës , në vendin e shenjtë , në tempullin e respektit , në varrezë , hyjnë e dalin , zhvarrosin dhe manipulojnë eshtra , fshatarë , priftërinj , sekserë , menaxherë ndjellazinj , Mefistofelë të kohëve moderne . Fshatarë që për disa kacidhe mbushnin arkat me eshtrat e farefisit që s'kishin kapur kurrë pushkë me dorë në gjallje të tyre . Shkulen varre diku për tu ngulur diku . Shkulet Shqipëri për tu mbjellë Vorio Epir . Për ironi të fatit ,vetë prifti, bekon sakrilegjin . Varret ndërronin identitet , gjini , kombësi . Vetëm e vetëm që dikush të marrë diku ca euro që kullojnë gjak , vetëm se diku në qoshke e skuta të mykura manastiresh të Malit të Shentë ,që nxijnë si zgërbonja , në shtetin fqinj gjallojnë hijet shoveniste , etjet panhelene .Vorreza , kërkesa të pamotivuara memorialesh . Përse në vijën e lakmuar të Vorio Epirit ?! Ku janë hartat e betejave të Luftës Italo-Greke , emrat e të vrarëve , kuotat gjeografike të varrezave !? Shteti grek i dikurshëm krenohej me ushtrinë e tij dhe fitoren e saj madhështore ndaj fashizmit italian , por a ishte e formatuar dhe e udhëhequr ushtarakisht sipas shkencës dhe teknikave profesionale ajo . Si mundet që varret e heronjve të kërkohen sot aty-këtu si varre dezertorësh aksidentalë ?! A justifikohet lavdia , respekti i shtetit dhe kujdesi i familjarëve për gjakun e të afërmve të tyre !? Nuk është sasia numerike e memorialeve dëshmi kujdesi dhe respekti , por vlera simbolike e aktit .Kërkesat e pajustifikueshme lene shije të keqe , të hidhur , krijojnë ndjesinë e gozhdës së Nastradinit . Këto pyetje duhet t'i shtrojnë për përgjigjie gazetarët dhe historianët grekë , të cilët nuk duhet të biejnë pre e klimave dhe korrenteve nacionaliste . Ky memorial , a është vepër e shtetit fqinj apo e murgjëve të Malit Atos ku yshtet e ndizet etja për Verio Epirin ! Përse , përse pa një ndërgjegjie elementare humane dhe qytetare, kombëtare dhe fetare nga bashkëkombasit tonë ?! Opinioni i bashkëfshatarëve , qëndrimi i të zgjedhurve lokalë , përgjegjësia e intelektualëve dhe e të shkolluarëve të zonës përreth , përse u fashitën dhe heshtën !? A do të mundeshim ne , që në tokat tona të Çamërisë , të shkonim tu pritnim një ferrë , tu ndreqnim një gur , të lyenim me gëlqere gurët e varreve të braktisur për afro një shekull ?! E vërteta nuk ka qenë dhe nuk është asnjëherë njëlloj në dy anët e Pirenejve prandaj të jemi të kujdesshëm . Kali i Trojës mesa duket nuk do të ketë kurrë të kalbur . Së treti : Kryqet që mbillen kodrave të Shkodrës dhe Ksamilit kujtojnë sentencën , ekstremet puqen . Toka është e njerëzve , pa dallime fetare , ideologjike apo politike . Të gjithë jemi dëshmitarë se ç'hoqëm të shkulnim dhe ç'rrënjosnim nga malet , përrenjtë dhe pllajat e Shqipërisë parrullat komuniste . Se ç'humbëm prej ideologjizimit të skajshëm të gjithë e dimë dhe e vuajtëm . Puiritanizmi fetar dhe puritanizimi i vendeve nuk janë e njejta gjë . Përvoja historike shqiptare nuk jep shembuj të tillë . Ndërtuesit e kryqeve , ç'varrmihësit , mbajtësit e flamujve të huaj , përpiluesit e atlaseve , fjalorëve dhe guidave turistike , arkitektët e obeliskëve dhe memorialëve nuk janë alienë e marsianë , por si të gjithë ne , shqiptarë që gëlltisin diku një lugë çorbë dhe vjellin vetveten . Opinioni qytetaro-atdhetarë duhet tu thotë ndal praktikave të tilla . Atdheu fillon në kufijtë e lagjes , në livadhet e fshatit , në varrezën e fisit , në këngët e dasmës . Atdhe , madje një copë vitale e tij , është Eliza , përkrenarja dhe shpata e Skëndërbeut në Vienë , Nënë Tereza , boksieri Krasniqi , Mali i Gramozit , violinisti Papavrami , " Bukuroshja e Durrësit ", nobelisti Murati , Drini i Bardhë dhe Drini i Zi , piktori Kodra , sopranoja Inva Mula , Kodikët e Beratit , " Gjenerali i ushtrisë së vdekur " i Kadaresë ,përkthyer në mëse 40 gjuhë të botës , Kalaja e Rozafatit , Adem Jasharari , Alfabeti i Gjuhës Shqipe , Kaçaniku , etj . Atdhe është gjaku Shqiptar kudo që ndodhet nëpër botë . Askujt dhe kurrëndonjëherë nuk i lejohet të nëpërkëmbë atë ,për më tepër brenda kufijve . Këto mësime na i përmendi vizita e Elizës.
Faleminderit , Eliza !