Bujar Kapexhiu

Bujar Kapexhiu
Bujar Kapexhiu: Pas “Festivalit të 11” më ranë Flokët

Iva MUSARAJ

Bujar Kapexhiu është lindur në mars të vitit 1944. Për këtë arsye thotë me humor se ka lindur në mes të krismave të Luftës së Dytë Botërore. Vjen nga një familje e thjeshtë punëtorësh. Babai i tij ka qenë mekanik, ndërsa nëna e tij ka punuar si kuzhiniere. Kapexhiu, në fëmijërinë e tij pikturonte skica dhe karikatura dhe duke qenë se hynte tek nxënësit e mirë të shkollës, prindërit dëshironin që ai të zgjidhte profesionin e inxhinierit, meqënëse, në atë kohë, ai ka qenë një profesion i lakmuar nga të gjithë.Bujar Kapexhiu, ndoqi dëshirën e prindërve dhe filloi vitin e parë pranë ambienteve të Fakultetit Inxhinierik, por e la këtë shkollë vetëm pasi mbaroi vitin e parë për të ndjekur pasionin e tij, i cili ishte arti. Që në moshë të vogël, Kapexhiu është marrë me pikturën, artin dhe kishte shumë dëshirë të vazhdonte për teatër. Ai tregon një të veçantë, që i ka ndodhur në moshën e rinisë. Në vitin 1962 ai mbaron gjimnazin “Petro Nini Luarasi”. Pasi la përgjysmë Fakultetin Inxhinierik, ai konkuroi për të hyrë në Akademinë e Arteve dhe e fitoi këtë degë, por e veçanta ishte, se ai nuk i lajmëroi prindërit e tij për këtë ndryshim që kishte bërë në jetën e tij. Bujar Kapexhiu nuk ishte më student i inxhinierisë, por tashmë ai i ishte futur botës së artit dhe kjo gjë, u mor vesh vetëm pas 2 vjetësh nga prindërit e Bujar Kapexhiut, pra kur ai ndiqte vitin e tretë në degën e dramës, pranë Akademisë së Arteve të Bukura. Kjo gjë ju erdhi shumë papritur prindërve të tij dhe i zemëroi ata. Pasi mabaroi shkollën e lartë, ai u caktua si regjisor i Estradës së Tiranës. Kështu, Kapexhiu, si pa dashje u fut në rrugën e artit, ku më pas solli shumë bashkëpunime, interpretime, role, të cilët kujtohen dhe sot e kësaj dite me batutat e tyre. Bujar Kapexhiu është një ndër themeluesit e filmit komik në shqipëri. Ai ka intrepretuar në shumë filma, ku ka pasur dhe rolin kryesor. Ndër filmat e tij humoristikë, më të spikaturit janë: “Edhe kështu edhe ashtu”, “Stola në park”, “Dy herë mat”, “Tela për violinë” e shumë të tjerë.
- Si u ingranuat në teatër ose në botën e artit skenik, i cili ishte dhe hapi juaj i parë drejt një karriere të larmishme që ju priste më pas?
-Më caktuan si regjisor i teatrit. Që kur isha student kisha disa avantazhe, sepse që në vitin e dytë të Institutit të Lartë të Arteve, unë angazhohesha nëpër aktivitete të ndryshme. Ndërsa më pas më caktuan, si koferencier në festivalin e katërt të këngës në Radio-televizion. Atëherë unë isha në vitin e fundit të kësaj shkolle. Duke parë festivalin, regjisori Dhimitër Anagnosti, i cili po përgatitej për të xhiruar një film me titull “Dueli i heshtur”, më pa dhe më dha të interpretoja rolin e Bepinit. Ky ishte dhe filmi im i parë, i cili u shënua në axhendën time si interpretimi im i parë. Më pas, kur fillova punën si regjisor i Teatrit të Estradës, paralelisht isha dhe pedagog në Akademinë e Arteve për mjeshtërinë e aktorit, filluan të më ofrojnë dhe filma të tjerë siç janë: “Gjurma”, “I teti në bronx” etj. Më vonë në axhendën time artistike u shtua dhe “Festivali i 11”, historia, e të cilit dihet nga të gjithë, tashmë. Në atë kohë, unë u dërgova për riedukim, ku bëra dhe 2 vjet e gjysmë një dënim. Më pas, për herë të parë në Kinostudion Shqipëria e Re, siç quhej atë kohë, do të hapej studioja e filmit vizatimor, ku unë mora rolin e regjisorit. Së bashku me dy kolegë të tjerë, në vitin 1975, hapëm studion e filmit vizatimor, kështu që filloi dhe krijimtaria e filmit vizatimor, ku unë dhashë kontributin tim për 10 vjet me radhë. Gjatë kohës që isha regjisor i studios së filmit vizatimor kam bërë rreth 25 filma, të cilët kanë fituar çmime kombëtare dhe ndërkombëtare nëpër festivale të ndryshme. Madje në një festival unë kam fituar 3 çmimet e para me filmat e mi. Mbas këtij 10-vjeçari që unë merresha me filmin vizatimor kisha shumë dëshirë që të merresha me filmin artistik dhe vendosa të shkruaj një skenar vetë, e propozova dhe ky ishte filmi “Dy herë mat”. Në këtë film rolin e protagonistit kisha menduar që ta interpretonte Agim Qiriaqi, për më tepër që Agimin e kisha njohur si artist shumë të mirë dhe e kisha patur student në Akademinë e Arteve, mirëpo në kohën që do të fillonin xhirimet Agimi u angazhua me një film tjetër, pati dhe një problem dhe më tha që nuk mund të vinte, kështu që drejtoria e Kinostudios më tha që ta luaja unë atë rol. Kështu hyra në atë rol. Isha regjisori, skenaristi u bëra dhe protagonisti kryesor. Kjo ishte dhe klima që më futi në rrjedhën e filmit artistik, ku interpretova shumë role të tjerë, të bukur si: “Tela për violinë”, “Stola në park”, “Edhe kështu edhe ashtu”. Në vitet 1990, u dërgova në Itali për eksperiencë për gjashtë muaj, në kanalet më prestigjiose të Mediasetit dhe pikërisht, tek “Kanale 5” në Romë. Sapo u ktheva nga Italia, kur ndodhën trazirat ose ardhja e pluralizmit u bëra drejtor i filmit vizatimor në Kinostudio. Në vitin 1993, u caktova Rektor i Akademisë së Arteve, ku punova për tre vjet. Pas kësaj periudhe kisha dëshirë të isha i lirë dhe krijova një studio të reklamës, që quhet “Arti Vizual”. Pavarësisht se fitova lirinë si të thuash, nuk u largova kurrë nga arti im. Me të gjithë punët që kam bërë në studion time unë kam kryer dhe disa projekte, të cilat i kam paraqitur në televizione të ndryshme dhe në Qendrën Kinematografike dhe tani sapo kam mbaruar një film vizatimor. Pra me fjalë të tjera i jam rikthyer sërish profesionit tim të parë artistik.
- Keni shumë profesione si: piktor, aktor, regjisor, cilin nga këta keni më përzemër?
-Nuk mund t’i ndaj, sepse të gjithë këto profesione ndihmojnë njëri-tjetrin. Kur merrem me një film humoristik unë gjithmonë mendoj aktorin, regjisorin dhe shkruaj sipas personazheve, të cilët unë i shoh dhe në jetën e përditshme dhe i kam pranë, por njëkohësisht dhe për ta ndërtuar figurativisht filmin, unë prirem drejt artit figurativ, që është karikatura, vizatimi, të cilat më japin mundësi për ta ndërtuar dhe nga ana figurative filmin, gjë që është domosdoshmëri, sepse filmi më shumë se sa fjalë është figurë. Gjithashtu dhe kur nisem për të bërë karikatura, gjithmonë nisem nga shkrimet e ndryshme, të cilët më ndihmojnë për ta kapur fenomenin ose problemin humoristik në thelb, më pas, për ta konvertuar në figurë. Pra me pak fjalë, të gjitha këto zhanre të artit, ndihmojnë njëra-tjetrën dhe janë të gërshetuara me njëra-tjetrën.
- Të kthehemi pak tek “Festivali i 11”. Mund të na e përshkruash pak, si ka qenë momenti kur morët vesh se jeni përfshirë në rrymën e artistëve të ndëshkuar. Pra, ju brente ajo që ju ishit konferencieri i këtij festivali famëkeq?
-Ai festival ka një histori të tërë. Regjisor i festivalit ishte Miallaq Luarasi, unë në atë kohë isha regjisor i Estradës së Tiranës dhe meqenëse kisha qenë konferencier në një festival më parë, ai më propozoi të isha dhe konferencier i “Festivalit të 11”. Të jem i sinqertë, herën e parë refuzova, nuk pranova, sepse unë kisha një vend pune, pra regjisor i estradës. Por organizatorët, pa iu dhënë unë fjalën e fundit, filluan nga publiciteti, shtypi e mori vesh këtë gjë dhe shkruajti. Unë nuk kisha si të veproja ndryshe, sepse ata e bënë të kryer këtë punë dhe unë pranova. Përveç rolit të konferencierit, mua më lanë dhe si detyrë që të shkruaja tekstet e këtij festivali, duke qenë se unë merresha dhe me shkrime. Pra në “Festivalin e 11”, unë isha dhe konferencieri dhe libretisti i festivalit. Në momentin e sulmeve, unë jam ndier në një pozicion shumë të vështirë, i cili ishte i dyanshëm, në njërën anë diktatura që të sulmonte në atë kohë dhe në anën tjetër shumë artistë u ndien të paaftë, ishin të pakënaqur nga marrëdhëniet që kishim së bashku në art dhe ata, “të paaftët”, patën fat dhe iu hap terreni për të na sulmuar ne, “të aftët”, kështu që filluan të bënin mbledhje pas mbledhjesh për të na kritikuar për modernizëm, liberalizëm, influenca të huaja etj. Me fjalë të tjera, për më të favorizuarit nuk u morën masa, ndërsa të gjithë të tjerët u ndëshkuan. Midis tyre dhe unë. Ndëshkimi që mora ishte të bëja punë prodhuese.
- Si e konsideroni artin e sotëm, pra a ka shumë ndryshime midis atij lloj arti që ju bënit dhe këtij që praktikohet në ditët e sotme?
-Sigurisht që ka ndryshime, sepse njerëzit kanë ndryshuar, situata ka ndryshuar, konceptet gjithashtu, koha ka ecur. Ne jemi në një situatë krejt tjetër, normalisht që dhe arti i përshtatet kësaj situate, por unë mund të them që brezi jonë ka punuar me shumë përkushtim, pasion dhe ka sjellë ato që të gjithë i kemi parë. Arti jonë ka pasur më shumë vlera dhe ka lënë gjurmë, ndërsa sot, ka zhanre të ndryshme të artit. Në radhë të parë, janë zhdukur idealizmat, shihet llogaria, shifrat se sa kushton, etj. Pra idealizmat në ditët e sotme kanë dalë demode. Për të realizuar një vepër arti duhet të kesh para. Unë kam në dorë disa skenare, kush është ai aktor që të vjen të punojë pa para?
- Kush është përgjegjësi kryesor, i cili duhet ta përkrahë artin?
-Fillimisht artin duhet ta përkrahë shteti, biznesmenë, të cilët po të jenë paksa dashamirës ndaj artit sposorizojnë dhe e vlerësojnë atë, duke dhënë kontributin e tyre në këtë drejtim. Kam vënë re shumë sponsorizime dhe kontribute që jepen ndaj gjërave kalimtare, gjërave që nuk i vlejnë artit të kombit, nuk lenë gjurmë, etj, si për shembull, sfilata mode, mise, etj, gjëra që për mua nuk kanë vlerë.
- Po për të rinjtë që duan t’i futen rrugës së artit, çfarë mendimi keni?
Ky brez i ri më duket shumë aktiv, interesant, dinamik, duan të shkollohen, mundohen që me artet e tyre të bëjnë diçka të bukur, të sjellin diçka ndryshe, moderne, kontemporane,pavarësisht se nuk gjejnë terren.
- Pësa i përket filmave që ju keni dhënë kontributin tuaj, qoftë si regjisor, qoftë si protagonist, cilin nga këta filma keni më për zemër?
Për mua të gjithë janë të rendësishëm, sepse janë copëza nga jeta ime. Filmi që më duket më interesanti është, “Edhe kështu edhe ashtu”. Komedia nuk është e thjeshtë, vetë fakti që ne kemi dhe shumë mangësi, përsa i përket humorit e thellëson akoma më tepër vështirësinë. Megjithatë, kur gjërat dhe momentet filmike lidhen bukur me njëra-tjetrë, kjo gjë sjell tek publiku, pëlqimin, duartrokitjen, vlerësimin dhe humorin, i cili është qëllimi kryesor i komedisë. Për shembull, filmat “Dy herë mat”, “Tela për violinë” dhe sot e kësaj dite janë të pëlqyer dhe shumë shpesh jepen nëpër televizione të ndryshme private. Për të gjithë filmat e mi kam dhënë një përkushtim të jashtëzakonshëm dhe i kam punuar me shumë dashuri dhe pasion. Pra nuk mund të them se kush është më i bukuri, më i veçanti, etj.
- Ju bëni dhe karikatura. Cili është personazhi që ju pëlqen më shumë?
-Personazhet që dhe sot janë shumë të spikatur. Kur merresh me një karikaturë fillimisht merret situata, pra për shembull, ndaj një fenomeni politik, mbahet një qëndrim, unë për shembull, mbaj qëndrim në mënyrë figurative. Ata persona, të cilët spikasin më shumë janë: Sali Berisha, Fatos Nano, etj.